فاطمۀ جواهری*

در اردیبهشت ماه سال جاری، انجمن جامعه‌شناسی ایران با برگزاری انتخابات هیئت مدیره وارد هشتمین دورۀ فعالیت‌های خود شد. در اولین جلسه هیئت مدیره جدید، تقسیم کارتازه‌ای بین اعضاء صورت گرفت، در این میان مسئولیت رسیدگی به گروه‌های علمی - تخصصی به اینجانب واگذار شد.

با عنایت به این که انتخابات شورای مدیریت گروه‌های علمی - تخصصی باید هر سه سال یک بار و مقارن با انتخاب هیئت مدیره تکرار شود، طی دو ماه گذشته ترتیبی داده شد تا به تدریج انتخابات گروه‌های پیشین و جدید انجام شود. در مواردی که حداقل پنج نفر از اعضاء پیوسته برای تشکیل یک گروه علمی جدید اعلام آمادگی نموده بودند، گروه مربوطه برای اولین بار تأسیس شد. در صورتی که تعداد متقاضیان تشکیل گروه کمتر از پنج عضو پیوسته بود، هسته مورد نظر در قالب کارگروه شکل گرفت[1]. به این ترتیب شورای مدیریت، مدیر و دبیر گروه‌ها و کارگروه‌ها با تکیه بر آراء اعضاء آنها مشخص شد و به موازات آن احکام مسئولین ذی ربط صادر و ارسال شد. همچنین به منظور رسمیت بیشتر و حفظ معیارهای حرفه ای، این امکان فراهم آمد که هرگروه وکار گروه بتواند با ایمیل انجمن جامعه‌شناسی مکاتبات خود را انجام دهد.

بواسطه کوشش جمعی همکاران، خوشبختانه انجمن جامعه‌شناسی ایران در حال حاضر دارای 22 گروه علمی – تخصصی و 8 کارگروه علمی است[2].

تقسیمات یاد شده نشانه حرکت جامعه‌شناسی ایران بسوی تخصص گرایی است. با این وجود لازم است به موازات چنین تفکیک وتمایزی یک عامل وحدت بخش، تعامل و انسجام میان این اجزاء را تأمین نماید. به این منظور دو راه کار زیر در نظر گرفته شده است:

اول) مسئولیت اصلی هماهنگی میان گروه‌های علمی- تخصصی به عهدۀ کمیتۀ گروه‌های علمی-تخصصی است که مرکب از مدیر، دبیر و 7-5 نفر عضو منتخب از میان مدیران گروه‌های علمی می باشد.

دوم) در نظر است هر 3-2 ماه یک بار مجمعی متشکل از نمایندگان کلیه گروه‌ها وکارگروه‌ها تشکیل شود تا ضمن گفتگو و تبادل نظر در مورد مسائل مربوطه میزان همفکری، همگامی و همدلی اعضاء گروه‌ها و کارگروه‌ها افزایش یابد.

در عین حال با اصلاحات تازه ای که درآئین‌نامه تشکیل و فعالیت گروه‌های علمی ـ تخصصی ایجاد شده این امکان فراهم آمده که با توافق حداقل دوگروه و پس از تصویب کمیته گروه‌های علمی در حوزه‌های میان گروهی یک «بخش» تشکیل شود. اصلاحیه یادشده این ظرفیت را ایجاد کرده که همگرایی و پیوند میان رشته‌ای بین حوزه های علمی همجوار تقویت شود.

با توجه به افزایش تعداد گروه‌ها و کار گروه‌ها و در نتیجه گسترش فعالیت‌های انجمن جامعه‌شناسی یکی از سیاست‌های این دوره توزیع فعالیت‌های انجمن در مکان‌های مختلف با استفاده از همکاری نهادهای عمومی و سازمان‌های غیردولتی است. در این زمینه نیز مدیران و اعضای محترم گروه‌ها باید ارزیابی لازم را برای استفاده از امکانات فضائی متنوع در نظر داشته باشند و البته اقدامات مدیریت انجمن نیز در این مورد اطلاع رسانی خواهد شد.

لازم است به اطلاع برساند که به رغم وجود انواع محدودیت‌ها، خوشبختانه در سال جاری انجمن جامعه‌شناسی ایران از بین حدود 100 انجمن علمی کشور برای چندمین بار به عنوان یکی از انجمن‌های برتر، شایسته تقدیر شناخته شد. بدون شک احراز چنین جایگاهی مرهون همکاری همه اعضاء انجمن و مشارکت گروه‌های علمی- تخصصی است. با وصف این لازم است ظرفیت‌های موجود بیشتر ارتقاء پیدا کند. به این منظور ضروری است نکات زیر مورد عنایت قرار گیرد:

- مروری بر فعالیت‌های پیشین حاکی از آن است که در برخی از گروهها بخش عمده فعالیت‌ها به برپایی جلسات سخنرانی محدود شده بود. انتظار می‌رود در دوره جدید عملکرد گروه‌ها تنوع بیشتری پیدا کند و اموردیگری مانند نقد کتاب و فیلم، برگزاری همایش‌ها، اجرای کارگاه‌های تخصصی، تدوین و انتشار مجموعه مقالات، تدوین یا ترجمه کتاب؛ همکاری‌های علمی- اجرایی با سازمان‌های دولتی یا خصوصی؛ طراحی و پیشبرد برنامه‌ها و طرح‌های مطالعاتی و پژوهشی؛ تقدیر از بزرگان و پیشکسوتان در مجموع بیشتر در کانون توجه قرار گیرد.

- علاوه بر رشد کیفی و محتوایی گروه‌های علمی - تخصصی انتظار می‌رود بواسطه اطلاع رسانی و تبلیغات فراگیر افراد مستعد بیشتری جذب این گروه‌ها شوند. شایسته است دامنه جذب افراد متخصص تا سطح شهرستان ها و ایرانیان خارج از کشورگسترش پیدا کند. رشد کمی اگر چه شرط کافی توسعه امور نیست اما حداقل یکی از شرایط لازم آن می‌باشد.

- تشکل‌های مدنی، انجمن‌های علمی و سازمان‌های خیریه از جمله زمینه‌های مساعدی هستند که گروه‌های علمی- تخصصی در پیوند با آنها می‌توانند قلمرو فعالیت‌شان را وسعت بخشند و به این ترتیب قابلیت‌های خود را در عرصه‌های متنوع‌تری به ظهور برسانند.

- از آنجا که محدودیت منابع مالی همواره یکی از موانع دستیابی به اهداف است، انتظار می‌رود گروه‌های علمی قادرباشند با فعال سازی ظرفیت‌های علمی، پژوهشی و مشاوره‌ای خود و در تعامل با سازمان‌های دولتی وخصوصی راه کارهایی را برای درآمدزایی بیابند[3].

در مجموع امید است مشکلات ومحدودیت‌های موجود موجب کم توجهی گروه‌های علمی به اهداف نهادی شان نشود. برنامه‌های مدون گروه‌ها که هیئت مدیره انجمن در انتظار دریافت آنها است، بازنمای توانایی و اهتمام گروه‌های علمی- تخصصی برگسترش علوم اجتماعی و ظرفیت حرفه گرایی در قلمرو جامعه‌شناسی ایران است.

* عضو هیئت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران

[1]- کار گروه‌ها پس از جذب تعداد کافی از اعضاء پیوسته می‌توانند به گروه تبدیل شوند.

[2]- اطلاعات جزیی تر مربوط به اسامی گروه‌ها وکارگروه‌ها، اعضاء شورای مدیریت، مدیر و دبیر گروه وکارگروه‌ها از طریق سایت انجمن قابل دریافت است.

[3]- طبیعی است که هر نوع فعالیت درآمد زا با رعایت قواعد مربوطه و با نظارت انجمن جامعه‌شناسی صورت می‌گیرد.

• < قبلی
• بعدی >