گزارش نشست ها

این سخنرانی توسط آقای دکتر فریدون وحیدا از دانشگاه اصفهان و آقای دکتر منصور حقیقتیان از دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان ایراد گردید. در ابتدا آقای دکتر وحیدا به ایراد سخن در خصوص تاریخچه نظریه ‏های جامعه‏ شناختی پرداخت و اشاره کرد که پیدایش نظریه‏ ها از خاستگاه اجتماعی، جغرافیایی و تفکرات خاص مبدعان آنها تأثیرپذیر بوده است. در پایان این بحث به جنبه ‏های ترکیبی نظریه‏ ها و گرایش آنان به معضلات اجتماعی ـ اقتصادی پرداخته شد.

در بخش دیگری، آقای دکتر منصور حقیقتیان ضمن اشاراتی در خصوص نظریه‏ های ترکیبی، به ایراد سخن در مورد سرمایه اجتماعی پرداخت. وی طرح سرمایه اجتماعی رامدیون دیدگاه‏های دانشمندان به حل مسائل اجتماعی ـ اقتصادی دانست، چرا که از نظر اوپیشرفت زندگی اجتماعی کنونی مرهون اعتماد و اعتبار و کار دسته‏جمعی است. در پایان نیز حضار سؤالاتی را طرح نمودند و پاسخ‏های لازم نیز داده شد.

 

برگزاری کارگاه "پژوهش‏های کمی در علوم اجتماعی، توزیع نرمال و کاربردهای آن در پژوهش‏های اجتماعی"

این کارگاه ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود که توسط آقای دکتر وحید قاسمی، آقای نادر افقی، آقای جمشید هاشمیان‏فر و دکتر مجتبی شاهنوشی در روز سه‏ شنبه چهاردهم اسفند ماه 1383 در تالار صائب دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار گردید.

انجمن جامعه شناسی ایران دفتر دانشگاه ایلام به منظور معرفی آثار تاریخی و باستانی استان با هماهنگی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان دره شهر بازدید میدانی با همراهی اعضای انجمن جامعه شناسی، اساتید جامعه شناس، باستان شناس و همچنین مدیریت محترم اداره میراث فرهنگی این شهرستان روز جمعه مورخ 1402/09/09 با هماهنگی انجام گرفت.

در این سفر یک روزه ابتدا از قلعه میرغلام هاشمی که در سال 1303 هجری قمری به دست حاکم وقت (میرغلام هاشمی) که به شکل چهار ایوانی و دارای 35 اتاق تو در تو ساخته شده است، مورد بازدید قرار گرفت.

دومین بازدید از شهر تاریخی سیمره بود که در حاشیه غربی دره شهر قرار دارد، طبیعت زیبای منطقه در فصل زمستان و بهار، خانة اربابی، بازار، بنای مسجد و اماکن مسکونی حاشیه نشین شهر از جمله مکان هایی بودند که مورد توجه بازدید کنندگان قرار گرفت.

مکان دیگری که توسط بازدیدکنندگان و هیات همراه مورد بازدید قرار گرفت، تنگه بهرام چوبین بود. پلکان های زیبای سنگی بر دیواره سنگی نظر هر بیننده را به خود جلب می کند. تلفیقی از تاریخ و طبیعت در دل این تنگه با آواز خوش لری یکی از ساکنین شهرستان خوش نظر گردیده بود.

در این بازدید آنچه که مورد توجه قرار گرفت خیلی از آثار باستانی ارزشمند موجود در این تنگه در اثر زمان از بین رفته است و باید مسئولین مربوطه به حفظ و نگهداری این آثار ارزشمند توجه ویژه داشته باشند. با توجه به جذابیت تنگه بهرام چوبین با جذابیت طبیعی و تاریخی فراوانش یک مکان ایده آل برای جذب گردشگری در استان باشد، لازم است به میزان درخور این مورد توجه قرار گیرد.

 

بازدید از شهر تاریخی سیمره2

بازدید از شهر تاریخی سیمره1

 

علم اجتماعی و مشخصاً جامعه شناسی بومی یا ایرانی با رویکردهای مختلف آن، عمدتاً به نظام یا منظومه های معرفتی که با بررسی روشمند توصیفی، تفسیری، تبیینی، توجیهی و انتقادی مسائل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، زبانی جامعه ایران با روش های خاص را موضوع مطالعه، تحقیق و نظریه پردازی خویش قرار داده باشد، اشاره دارد. بدیهی است که این دانش در شکل ایده آل خود برغم تعلقات سرزمینی، نسبتی ارگانیک نیز با جریان جهانی علم جامعه شناسی دارد. امکان تحقق چنین دانشی با مختصات ویژه هر چند مورد وفاق اکثریت جامعه شناسان و عالمان علوم اجتماعی ایرانی معاصر است اما فعلیت و تحقق آن در جامعه بستگی به تفسیر این علم دارد.

نشست تخصصی گفتمان جامعه شناسی بومی؛ امکان یا امتناع به مناسبت روز ملی علوم اجتماعی و بزرگداشت سالگرد استاد فقید دکتر محمد عبداللهی مورخ 1402/09/11 روز شنبه راس ساعت 9الی12ظهر در محل آمفی تئاتر دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار گردید. در ابتدای جلسه پس از قرائت قرآن مجید توسط دانشجو آقای حسین ناظری و پخش سرود ملی، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه ایلام (آقای دکتر تاب) ضمن خوشامدگویی به مدعوین ، روز ملی علوم اجتماعی را تبریک گفتند. سپس رئیس هیات مدیره انجمن جامعه شناسی دفتر دانشگاه ایلام ضمن تبریک هفته پژوهش و روز ملی علوم اجتماعی عنوان کردند که در این نشست ها بایستی به جایگاه و نقش علوم اجتماعی در جامعه بیشتر پرداخته شود. این نشست ها به تقویت هویت جمعی ما به عنوان عضوی از این رشته کمک بسزایی خواهد کرد. ایشان با اشاره به اینکه هرکسی که از علوم اجتماعی و به طور خاص جامعه شناسی صحبت می کند، آن را از منظر خویش تفسیر می کند؛ درک جهانی از جامعه شناسی را ناممکن دانست چرا که هر کدام براساس تجربیات زندگی مان درک متفاوتی از جامعه شناسی خواهیم داشت. دکتر رضایی نسب با اشاره به اینکه علوم اجتماعی به ما کمک می کند که واقعیت های اجتماعی اطرافمان را ببینیم و ما را حساس می کند که براساس دغدغه ها صحبت کنیم، مسئولیت پذیری علمی و اجتماعی داشته باشیم تا براین اساس بتوانیم جایگاه خود را هرچه بیشتر به عنوان یک دانش در کشور تثبیت کنیم. در راستای پاسخگویی به این دغدغه ها بویژه در قشر دانشجو، نشستی با عنوان جامعه شناسی بومی تدارک دیده ایم.

در ادامه دکتر نعمت الله فاضلی استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به سخنرانی خود در مورد موضوع جامعه شناسی بومی پرداختند. مفهوم بومی سازی پارادایمی علمی نیست بلکه یک گفتمان ایدئولوژی است و با انگاره علمی متفاوت است، پارادایمی به نام بومی نداریم و در مفهوم بومی سازی باید چند مفاهیم را از هم جدا کنیم (بومی شدن، بومی بودن، بومی نگری، بومی سازی). این جامعه شناس بیان داشتند که بومی سازی به مثابه یک سیاست و ایدئولوژی است و می خواهد در شیوه تفکر دخالت کند و تعیین کند که چگونه فکر کنیم اما مفهوم بومی شدن در مقابل بومی سازی است و ناظر به تطبیق عالم با بستر جغرافیایی و تاریخی خودش است. بومی شدن بر اندیشه های مانهایم که از پیشگامان شناخت است تکیه دارد. مانهایم دو چیز جدا می کند:1-در میان حقیقت. 2- در موقعیت. موقعیتی که بطور تدریجی و طبیعی برآمده است و تحقق می یابد. دکتر فاضلی ادامه دادند که علم فرمان نمی برد و تابع غرایز و امیال نیست بنابراین نمی توانیم علم را بومی سازی کنیم چرا که علم آیین نامه و قانون ندارد و هشدار سی رایت میلز این بود که بوروکراسی بر علم حاکم کردیم. ولی ما نمی توانیم برای فکر و علم دستورالعمل صادر کنیم علم متولد می شود اما تولید نمی شود. بومی نگری، دانش را در بستر اجتماعی، فرهنگی، زبان شناختی و... قرار می دهد، دانش پروژه نیست بلکه فرایند است و بومی نگری حساسیت است برای مواجهه با بومی سازی که به بومی سازان بگویم وقتی علم پویایی دارد نمی شود علم را بومی سازی کنیم؛ دانش محصول پیچیده ای از تعاملات امر جهانی و محلی است. بومی شدن مفهومی از تقلای انسان برای رشد و پویایی. بنابراین این جامعه شناس تایید نمودن که بومی سازی امکان ندارد اما بومی شدن ممکن است با این شرط که علم ماهیتاً موقعیت مند است. علم محصول تجربه یادگیری و شخصیت یادگیرنده است. یاد بگیریم که در عین حال متفاوت هستیم، در کنار هم باشیم. سپس در پایان نشست آقای دکتر فاضلی به سوالات چند تن از دانشجویان پاسخ دادند و در پایان جلسه از مدیران اسبق و سابق جامعه شناسی استان ایلام تقدیر به عمل آمد.

 

گفتمان جامعه شناسی بومی1

گفتمان جامعه شناسی بومی2

گفتمان جامعه شناسی بومی4

 

نشست تخصصی بررسی راهکارهای کنترل خودکشی به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی با همکاری اداره کل بهزیستی در محل سالن کنفرانس بهزیستی ایلام مورخ 1402/06/27 برگزار گردید. در این نشست خانم دکتر فاطمه سادات رازقی(رئیس کارگروه خودکشی شورای اجتماعی کشور)، دکتر سید محمد حسین چاوشیان (دبیر مجمع ملی خانواده)، دکتر محسن محمدکریمی(معاونت راهبردی مجمع ملی خانواده)، مدیر کل و معاونین اداره کل بهزیستی ایلام، اعضای هیات مدیره دفتر انجمن جامعه‌شناسی در ایلام، کنشگران و فعالان اجتماعی حضور داشتند. هدف از این نشست بررسی علل و ارائه راهکار خودکشی در ایلام بود که در ابتدا خانم دکتر رازقی با اشاره به اینکه خودکشی به عنوان یک آسیب اجتماعی به مرحله ای رسیده باید کار اجرایی انجام دهیم و بابررسی های میدانی و صحبت با مردم می توان به نتایجی برسیم که بتوانیم به راه های کنترل خودکشی دست بیابیم. سپس آقای دکتر قاسمی (استاد تمام دانشگاه ایلام و عضو انجمن جامعه شناسان)به عنوان سخنران اول نشست بیان نمودند که در ایلام تجربه مدرنیته بی قواره داریم ؛ نظام اعتقادی، نظام رفتاری، نظام فرهنگی و... هنوز تحت عنوان سنت در بین مردم رواج دارد. با رشد شهرنشینی شتابزده سبک زندگی مردم تغییر کرد اما تغییرات مهندسی نشده بود، با ورود سخت افزار هنوز نرم افزار آمادگی برای این تغییرات نداشت. این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه سخنان خود به جهانی شدن اشاره داشتند که جهانی شدن پویایی دارد و برگرفته از شکل مدرنیته است و کارکردها بازنمایی می کند که از طریق رسانه ها این بازنمایی انجام می گیرد. در ادامه نشست دکتر قاسمی به نتایج پژوهش «چگونگی نسبت تجربه مدرنیته و پدیده خودکشی زنان در ایلام» اشاره داشتند که یکی از دلایل خودکشی زنان در ایلام اعتراض است. اعتراض به تبعیض جنسیتی، به دوگانه بودن زن و مرد؛ چرا که زن محله ای منطقه ای نیست بلکه زن جهانی است. ازدواج های متزلزل، هراس از آبرو ، الزامات سنتی، فقر اقتصادی از دیگر علل های خودکشی در بین زنان تعیین شده بود.

این جامعه شناس برای کاهش خودکشی پیشنهاد دادن که با رفرم اقتصادی، رفرم آموزشی و رفرم فرهنگی پایان می یابد و مدرنیته یک پروسه گریزناپذیر است باید مهندسی و مدیریت شود و در جامعه تاب آوری اجتماعی افزایش دهیم.

دکتر وحید احمدی (روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام) به عنوان سخنران دوم نشست مذکور اظهار داشتند که در حوزه مطالعة مرتبط با خودکشی در استان ضعف داریم، ما هنوز به آمار دقیق پژوهشی دسترسی نداریم. هنوز به مساله خودکشی نگاه سیستمی و کل نگر وجود ندارد؛ نگاه صرف به رفتار خودکشی به عنوان مساله ای در حوزه روانشناختی یا جامعه شناختی هست.

این روانشناس معتقد بود در حوزه بهداشت هر رفتار قابل پیش بینی قابلیت پیشگیری دارد و خودکشی به عنوان رفتاری قابل پیش بینی، قابلیت پیشگیری دارد. لذا اگر در حیطه پیشگیری بخواهیم ورود کنیم نیاز به مجموعه ای از افراد متخصص و غیر متخصص آگاه و جنبه های مختلف از پیشگیری داریم که این امر به واسطه آموزش می تواند اتفاق بیفتد. از آنجا که رفتار خودکشی مجموعه ای نشانگان برای پیش بینی داراست؛ لذا آموزش در زمینه شناخت نشانگان رفتار خودکشی به افراد غیر متخصص می تواند در جهت کاهش و مدیریت این رفتار آسیب رسان به شکل قابل توجهی کمک کننده باشد.

در انتهای نشست خانم دکتر رازقی بیان داشتند برای تعیین راهکارهای کنترل خودکشی باید از کنشگران و فعالان اجتماعی کمک بگیریم و با رجوع به محلات کم برخوردار و آسیب پذیر مشکلات مردم را از نزدیک ببینیم و سعی بر این باشد مداخلات تخصصی و اجرایی در رابطه با کاهش و کنترل خودکشی صورت گیرد.

راهکارهای کنترل خودکشی1

 

راهکارهای کنترل خودکشی2

 

راهکارهای کنترل خودکشی3

 

صفحه26 از277

زیر مجموعه ها