بسی کوتاه درباره مترجم متامل در علوم اجتماعی
استاد باقر پرهام
۹ تیر ۱۳۱۴ -۷ خرداد ۱۴۰۲
ترجمه تفکر نیست؛اما ترجمه دقیق از متنی دقیق توسط مترجمی متخصص و متامل ؛ ما را در آستانه تامل و تفکرقرار میدهد .
در فلسفه و علوم انسانی هنوز مترجم اهل تامل کم نیست! ،البته زیاد هم نیستند!
متاسفانه !بویژه مترجمان متخصص در فلسفه و علوم اجتماعی که شغلشان ترجمه نیست اما در خود یک رسالت معلمی حس میکنند برای ترجمه متون ارزنده و جامع نگر و مبنایی و اندیشه ساز و تامل انگیز- با هدف غنی کردن ادبیات اصیل فلسفه و علوم اجتماعی به زبان پارسی.استاد باقرپرهام به گواه کارنامه آثاری که در فلسفه و علوم اجتماعی ترجمه کرده از ترجمه کارهای ارزنده دورکیم و مارکس و هگل دانشمندان اجتماعی و فیلسوفان اجتماعی کلاسیک تا ریمون ارون و ریمون بودون بعنوان شارحان برجسته جامعه شناسان کلاسیک را میتوان در ردیف چنین مترجمان متخصص اهل تامل و معلمی درعلوم اجتماعی دانست.
کافیست نگاهی به فهرست متون ترجمه شده استاد باقرپرهام بیندازیم تا متوجه کارنامه سازنده و کاربردی و راهبردی او در ترجمه شویم .
نسل ما(دهه ۴۰ خورشیدی ) در علوم اجتماعی ایران با آثارچنین مترجمانی مانوس بوده است.
او جزو آن گروه و یا نسلی از مترجمان اخلاق مدار بود و این شهامت اخلاقی و صداقت اخلاق حرفه ای در کار ترجمه و امانت داری را داشت که
ترجمه آثار اصیل در علوم اجتماعی را با واژه های مجعول و مبهمی چون تالیف و اقتباس ! و یا ترجمه و تالیف و تدوین! به اجتماع علمی علوم اجتماعی عرضه نکند و مراقب بود تا کتاب تالیفی دیگران را ترجمه کند اما به نام خود به عنوان کار تالیفی ثبت نکند !
از پس زمانه او و نسل علوم اجتماعی خوانده ای چون او اکنون نسلی در علوم اجتماعی شکلگرفته اند که اگر نگوییم متن ستیزند ، متن گریز و متن پرهیزند و به دنبال شبه متن های فست فودی ! و ترجمه های پر غلط و فهم نشده و ناخوانا از شبه مترجمان یک شبه ره صدساله پیموده ! اند!؟
کافیست نگاهی داشته باشیم به فهرست طویلی از کتابهای فست فودی! با مولفان مختلف و با عناوینی پرطمطراق در سه حوزه مهم علم اجتماعی: نظریه های علوم اجتماعی و روش های علوم اجتماعی و مبانی جامعه شناسی!
باری از حسن اتفاق و در مقام مقایسه ان متن های اصیل علوم اجتماعی ترجمه شده توسط استادانی چون باقر پرهام و دیگرانی ازین نسل است که میتوان به ناخالصی بسیاری از شبه متون ترجمه ای و تالیفی موجود در علوم اجتماعی معاصر در حوزه های مهم مبانی و نظریه و روش پی برد.
دریغ که تا اطلاع ثانوی دیگر نه از ترجمه متون اصیل و کلاسیک علوم اجتماعی خبری هست
( هنوز متون کلاسیک اسپنسر و سن سیمون و کنت و تونیس و پارتو و حتی نسل گذار یعنی پارسونز و مرتون و... ترجمه نشده اند!؟ حتی اقتصاد و جامعه وبر هنوز کامل ترجمه نشده است ! و....)
و نه چنین مترجمان حرفه ای و متخصص و متامل و اخلاقی خواهیم یافت و یا به سختی خواهیم داشت .
@smnejatihosseini