به مناسبت زادروز دکتر غلامحسین صدیقی، بنیانگذار جامعهشناسی در ایران و روز بزرگداشت علوم اجتماعی، مراسم بزرگداشت این روز در تاریخ 12 آذرماه 1398 با حضور اعضای هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و دانشجویان در تالار علوم اجتماعی برگزار شد.
دکتر مسعود حاجیزاده میمندی، نماینده انجمن جامعهشناسی ایران در دانشگاه یزد و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی در ابتدای این جلسه به شخصیت فرهیخته دکتر غلامحسین صدیقی پرداخت و قانونمندی و احترام فزاینده وی به علم و علوم اجتماعی را خاطرنشان کرد و گفت: در این نشست حول دو سوال «بزرگداشت علوم اجتماعی به چه معناست؟» و «راهکارهای کاربردی شدن علوم اجتماعی چیست؟» صحبت خواهد شد.
دکترحاجیزاده میمندی بزرگداشت علوم اجتماعی را در پرتو حفظ منزلت آن در بین خود جامعهشناسان عنوان کرد و گفت: اصحاب جامعهشناسی میبایست قوی، باسواد و دانشمند و نیز فرهیخته و آراسته به اخلاق باشند و زمانی که جامعهشناسان به علم، حقیقت و فضیلت آراسته شوند، علوم اجتماعی نیز در جامعه بزرگ داشته میشود.
وی ادامه داد: زندگی اجتماعی دارای سه بٌعد کار، استراحت و خودشکوفایی است. زمانی که از کاربردی شدن صحبت میشود فقط به حوزه کار و اشتغال توجه شده که کفایت نمیکند اما علوم اجتماعی میتواند کارکردی باشد یعنی به همه نیازها انسان در این سه حوزه توجه کند.
دکتر حسین افراسیابی، مشاور رئیس و مدیر حوزه ریاست با تبریک دوازدهم آذر، «روز بزرگداشت علوم اجتماعی» از دفتر دانشگاهی انجمن جامعهشناسی ایران در یزد و دانشکده علوم اجتماعی بهخاطر برگزاری این نشست تشکر و آرزوی توفیق نمود.
دکتر اکبر زارع شاهآبادی، رئیس بخش جامعهشناسی، نیز با اشاره به منش، کنش و بینش دکتر صدیقی در جامعهشناسی ایران به نقش دانشگاه در انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: امروزه دانشگاه هویت، اصالت و مسئولیت خود را تا حد زیادی از دست داده است و پیامد این امر سبب شده که نقش سردمداری دانشگاه در حل مسائل و مشکلات جامعه آنگونه که بود، از دست برود و این انتقاد به کارکرد دانشگاه وارد است که نمیتواند جامعه را راهنمایی و مشکلاتش را کاهش دهد.
همچنین دکتر سیدمحسن موسوی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، درخصوص اینکه چرا جایگاه علوم اجتماعی دیده نمیشود، گفت: مطابق تقسیمبندی که چهارحوزه برای علوم اجتماعی تعیین میکند، تمایل محیطهای دانشگاهی بیشتر به سمت جامعهشناسی انتقادی و حرفهای است درحالی که مخاطب دو حوزه جامعهشناسی مردممدار و سیاستگذار که رفع معضلات و تحقق خواستههای جامعه را مدنظر دارد، اغلب غیر دانشگاهیان هستند.
دکتر موسوی افزود: فقدان رشته سیاستگذاری اجتماعی در دانشگاههای کشور و عدم مطالبهگری دستگاههای اجرایی از دانشگاهها سبب شده تا منبع، پژوهش و تجربه در این خصوص تولید نشود.
در ادامه این نشست، دکتر محمد مبارکی، معاون پژوهشی پردیس علوم انسانی و اجتماعی، با بیان اینکه بزرگداشت علوم اجتماعی در گرو پایبندی به اخلاق حرفهای است، ورود هر نوع دیگر اخلاق اعم از اخلاق بازاری، اداری، سیاسی به حوزه دانشگاه را ضربهای به جایگاه دانشگاه عنوان کرد و به نقش ساختار موجود نظیر انجمن جامعه شناسی و احساس مسئولیت تک تک افراد در حفظ اخلاق حرفهای در محیط دانشگاه تأکید کرد.
وی ارتقای علوم اجتماعی را در گرو ایفای نقش جامعه شناس به عنوان یک آموزگار و پژوهشگر و نیز شناسایی نیازهای جامعه از طریق ارتباط با محیط برون دانشگاهی به طور همزمان دانست.
دکتر محمد ترکاشوند، معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی نیز خاطرنشان کرد: این علم کاربردی هست و اگر تا به حال از آنها استفاده نشده، به دلیل نوع نگاه بوده است.
وی با بیان این که درحال حاضر صحبت از ارتباط دانشگاه با صنعت بسیار مطرح است، خاطرنشان کرد: تمام زندگی انسان، صنعت و اقتصاد نیست و بخش مهمی از آن را مدیریت ارتباطات تشکیل میدهد.
دکتر ترکاشوند افزود: اکثر مدیران جامعه، ذهن مهندسی دارند و از علوم انسانی بویژه جامعهشناسی به دور هستند، از طرفی سازمانها و نهادها تمایلی به ارتباط با دانشگاه ندارند. این وظیفه جامعهشناس است که به سمت سازمانها برود و با در نظر گرفتن اولویتهای پژوهشی آنها، موضوع پژوهشهای خود را انتخاب کند و از اطلاعات موجود در سازمانها نیز بهره جویند.
دکتر عباس عسکری، رئیس دانشکده علوم اجتماعی، از دیگر سخنرانان در این نشست بود. او کاربرد علوم اجتماعی را معطوف به واقع شدن آن در جایگاه و منزلت خود عنوان کرد و این عامل را در گرو انجام تحقیقات و پروژههای باکیفیت در سطح ملی و حتی بینالمللی دانست.
وی افزود: یکی از ویژگیهای علوم اجتماعی بحث خود انتقادی است که به عنوان فرصت و البته چالشی پیش روی کاربردی شدن آن قرار میگیرد. همچنین دکتر احمد کلاته ساداتی، سرپرست مرکز پژوهشی مطالعات رفاه اجتماعی، نیز به داشتن اخلاق حرفهای در محیط دانشگاه تأکید ورزید.
دکتر کلاته ساداتی در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: دانشگاهها ناگزیرند به سمت دانشگاههای نسل سه و چهار روی آورند و جامعهشناسانی موفق خواهند بود که وارد جامعه شوند و صرف پرداختن به تحقیق و پژوهش فارغ از آگاهی از مسائل و نیازهای جامعه قابل قبول نیست.
دکتر منوچهر علینژاد، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، اظهار داشت: آمار بیکاری تحصیل کرده در ایران دو برابر تحصیل نکردههاست که بیانگر فقدان توانایی دانشگاه در تربیت دانشجویی است که بتواند در جامعه کار پیدا کند و این امر سبب بالا رفتن انتظارات اجتماعی شده است، به طوری که دانشجو حاضر به انجام کارهای یدی نیست و از طرفی جامعه نیز از نظر شغل مناسب پذیرای وی نیست.
تربیت مشاور اجتماعی برای سازمانها در دانشگاه یکی از پیشنهادهای دکتر علینژاد بود که درخصوص رفع معضل اشتغال دانشآموختگان رشتههای علوم اجتماعی و کاربردی کردن جامعهشناسی مطرح شد.
در ادامه دکتر سیدمحسن سعیدی مدنی، دانشیار دانشکده علوم اجتماعی، افزود: یکی از مشکلات علوم اجتماعی، عدم استفاده این علم در جامعه است به گونهای است که از دانشآموختگان این رشته استقبال نمیشود و بعضاً دانشآموخته رشتههای دیگر مانند پزشکی و مهندسی جای جامعهشناس و دانشآموخته علوم اجتماعی را گرفتهاند.
دکتر سیدرضا جوادیان عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، گفت: مهمترین مشکل مددکاران، بعد کاربردی شدن علوم اجتماعی و قوانین دست و پاگیر جامعه و دانشگاه است. وی بازنگری در قوانین و مقررات و ارتقای حس مسئولیت در بین اصحاب علوم اجتماعی را خاطر نشان کرد.
دکتر ابوالفضل مرشدی، مدیر امور فرهنگی و اجتماعی، آشنایی دانشجویان و دانشآموختهها با مفاهیم کلیدی همچون بینش جامعهشناختی و اجتماع علمی را در راستای کاربردی شدن علوم اجتماعی مؤثر دانست.
در ادامه دکتر حاجی زاده میمندی از دانشجویان خواست تا دیدگاههای خود را درباره راهکارهای بزرگداشت علوم اجتماعی و کاربردی شدن آن بیان نمایند و در پایان نیز بر عدم باور جامعه، نخبگان و مدیران آن و اقتدار علمی علوم اجتماعی و پذیرش علوم اجتماعی به مثابه یک حرفه و تخصص تأکید نمود و خواستار آن شد که مهندسان و پزشکان بگذارند که حوزه اجتماعی تحت مدیریت اصحاب علوم اجتماعی بویژه جامعهشناسی باشد.