در یکی از نشست‌های گروه جامعه‌شناسی علم و معرفت انجمن جامعه‌شناسی ایران، بحثی با عنوان "چشم‌انداز سنجش آموزشی و ارزشیابی" مطرح شد که طی آن محمد حسن محقق معین، عضو هیات علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی وزارت جهاد کشاورزی به معرفی مفهوم ارزشیابی، تاریخچه و کارایی آن پرداخت.
او طی سخنان خود، در بیان تاریخچه شکل‌گیری مفهوم ارزشیابی گفت: این مفهوم ابتدا در حوزه آموزش و پرورش و مدرسه استفاده شده و اولین ارزشیابی‏ها در حوزه تحقیق آموزشی، تحقیق ارزشیابی نامیده‏اند. ارزشیابی به تدریج پای از کلاس‏های درس و مدرسه‏ها فراتر نهاد و در دانشگاه‏ها تبدیل به یک رشته علمی شد. هنگامی که این فعالیت‏ها در همه عرصه‏های زندگی رسوخ کرد، علمای اجتماعی بر آن نام "ارزشیابی برنامه" نهادند که اکنون این علم به تدریج در جامعه به عنوان یک حرفه در حال مطرح شدن است.

وی افزود: ارزش‏ها، هنجارهایی مانند نظم، عقلانیت، بهبود، پیشرفت، پاسخگویی، تکثرگرایی، ایمنی، کار، تقسیم کار، نظارت، مستندسازی، پاک‌دامنی، اعتباربخشی، کارآیی، اثربخشی، دقت، کیفیت، تولید علم، کاربرد علم در عمل، میانه‌روی و صرفه‏جویی از جمله مواردی است که گفته می‏شود اگر در جوامعی که فراگیر نشده باشند، در آن جوامع، کاشت،‏ برداشت و توسعه ارزشیابی با مشکلات زیادی روبرو است.

محقق معین سپس با بیان اینکه تعاریف گوناگونی در مورد ارزشیابی مطرح شده و این تعاریف بسته به نوع مطالعه، اعتبار و کاربردهای متفاوتی دارند، این مفهوم را در کنار مفاهیم دیگری مانند ارزیابی، مدیریت، اثر بخشی و سنجش، به عنوان مفاهیمی تجدید شونده معرفی کرد و گفت که برخلاف نظر بسیاری، معتقد است این بی‌ثباتی و ارائه تعاریف جدید خود می‌تواند به عنوان شاخصی برای پیشرفته و پیچیده‌تر بودن علوم اجتماعی نسبت به سایر علوم تلقی شود.

• < قبلی
• بعدی >