پروفسور جنیفر پلات استاد دانشگاه ساسکس انگلستان و معاون انجمن بین المللی جامعه شناسی در هفته گذشته مهمان انجمن جامعه شناسی ایران بود و روز سه شنبه سوم آبان در نشستی با حضور علاقمندان و صاحبنظران، در خصوص «نگارش تاریخ جامعه شناسی» به سخنرانی پرداخت.
خانم جنیفر پلات در کارنامه خود مسئولیتهایی چون رئیس انجمن جامعهشناسی انگلستان، سردبیر مجله جامعهشناسی انگلستان،عضویت در کمیته اجرایی انجمن بینالمللی جامعهشناسی،ریاست کمیته پژوهشی تاریخ جامعه شناسی انجمن بین المللی جامعه شناسی را دارد و در حال حاضر نیز معاون انجمن مزبور در امر انتشارات میباشد.زمینه اصلی تحقیقاتی خانم پلات تاریخ جامعهشناسی است و به همین دلیل در روز سه شنبه سوم آبان با عنوان «نگارش تاریخ جامعه شناسی» با حضور برخی از اساتید، دانشجویان و اعضای انجمن سخنرانی کرد. پلات سخنان خود را با تمایز بین دو کارکرد متفاوت تاریخ جامعهشناسی یعنی کارکرد تجلیلی یا نمادین با هدف الهام پذیری و جامعهپذیری و کارکرد تحلیلی برای علوم اجتماعی تجربی آغاز کرد. معاون انجمن بین المللی جامعهشناسی گفت که کارکردهای تاریخ از یک سو پاسخ به اسطورهها و از سوی دیگر تصحیح اسطورهها است و تاریخ جامعهشناسی نیز با کارکرد تجلیلی خود شکلگیری اسطورههای مرتبط با جامعهشناسی را مطالعه میکند و ارزش نمادین این اسطورهها را نشان میدهد و از سوی دیگر با کارکرد تحلیلی اش به تصحیح این اسطورهها و به عبارت دیگر به اسطوره زدایی از تاریخ جامعه شناسی کمک میکند.
پروفسور پلات خود تاریخ روشهای پژوهش جامعهشناختی در آمریکا را مطالعه کرده است و برای مثال تأثیر مکتب شیکاگو در شکل گیری برخی از روشهای تجربی را مستند ساخته است. او همچنین تاریخ انجمن جامعه شناسی آمریکا را نیز تدوین کرده است. پروفسور پلات حوزههای مورد علاقه خود را در تاریخ جامعه شناسی مطرح ساخت و به طور خاص بر موضوعاتی چون تاریخ روشهای پژوهشی، تاریخ انجمنهای جامعه شناسی، تاریخ سخنرانیهای روسای انجمنهای جامعه شناسی، تاریخ کتابهای درسی جامعه شناسی، تاریخ تحولات ترکیب جنسیتی و دموگرافیک در جامعهشناسی، تاریخ شکل گیری هیئتهای تحریریه و تحولات آن در مجلات علمی – پژوهشی جامعهشناسی اشاره کرد. او بر نیاز به تاریخ خوب و جامعه شناسی خوب تاکید داشت و این سوال را مطرح کرد که چگونه میتوان تاریخشناسی خوب را با جامعهشناسی خوب پیوند داد؟ او برخی از معیارها را برای پاسخ دادن به این نیاز و همچنین تصحیح کردن برخی ضعفهای رایج در زمینة نگارش تاریخ جامعه شناسی پیشنهاد کرد.
پروفسور پلات در سخنرانی خود برخی از نمونههای ارزشمند از مطالعات تاریخی اخیر در حوزه تاریخ جامعه شناسی را مطرح کرد. به نظر او این نمونههای مطالعاتی میتوانند ایدههای خوبی را برای انجام کارهای گوناگون در حوزه تاریخ جامعه شناسی در اذهان محققان این حوزه مطالعاتی بر می انگیزد. او در سخنرانی خود برخی از منابع دادهها را یادآوری کرد و آنها را با ذکر مثال توضیح داد (فایل پیوست را ملاحظه کنید). پلات برای انجام مطالعه تاریخی در مورد جامعهشناسی بر اهمیت آرشیوهای خوب نیز تاکید داشت. پروفسور پلات همچنین مطالعه سارا ایگو در مورد تأثیر پیمایشها بر شهروندان آمریکایی و ساختن افکار عمومی در جامعه مزبور رامورد بحث قرار داد. کتاب جان تامپسون در مورد تحول انتشارات دانشگاهی در انگلستان و ایالات متحده در عصر دیجیتال نیز از دیگر کارهای مور بحث در این نشست بود. او به عنوان نمونهای از مطالعه در تاریخ جامعه شناسی از کار استفن ترنر در مورد مشارکت ویژه چارلز الگود در گسترش دانش جامعهشناسی یاد کرد و خاطر نشان ساخت که بدون کار ترنر مشارکتهای این جامعهشناس ناشناخته مستند نمیشد.
روز چهارشنبه چهارم آبان نیز نشست مشترک اعضای هیئت مدیره، سردبیران مجلات جامعه شناسی ایران و مطالعات اجتماعی ایران و مدیران گروه های علمی – تخصصی انجمن جامعه شناسی ایران با حضور پروفسور پلات برگزار شد. پلات ابتدا به معرفی انتشارات، سایت و خبرنامه و مجلات انجمن بین المللی جامعه شناسی پرداخت و پس از آن در مورد شیوههای ارتقاء همکاریهای مشترک بین دو انجمن بحث و گفت و گو صورت گرفت.