سیامک زند رضوی
یک هفته پس از انتشار این بیانیه در سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران، بر پایه تصمیمی شخصی در راستای انجام مسئولیت اجتماعی از منظر جامعه شناسی مردم مدار، برای آن که شهروندان بیشتری بیانیه مذکور را بخوانند و اجرای آن را خواستار شوند با استفاده از امکان سایت کارزار (پلتفرم مستقل جمع آوری امضاء) با هشتگ رسمی #حقوق _کودک، کارزار را برای جمع آوری امضا برای بیانیه مذکور ثبت نام کردم. با اینکه این کارزار و درخواست آن، تا به امروز با روش‌های گوناگون اطلاع رسانی شده است در ده روز اول، جمع امضاء ها به ۲ هزار نفر هم نرسید. علت‌ها هرچه باشد که در جای خود بسیار مهم است، پرسش این است که چه باید کرد؟
آیا می‌توان با افزایش طول مدت کارزار از دو هفته به چند ماه این چالش (استقبال کم فروغ ) را به یک فرصت آموزش، پژوهش و اطلاع‌رسانی در عرصه حقوق کودکان، به ویژه" کودکان در شرایط دشوار" تبدیل کرد؟
قدم اول) ایجاد فرصت برایآشنایی با پیمان نامه حقوق کودک
اگر (ماده ۴۲) فرصت آشنایی همگان با مواد پیمان‌نامه حقوق کودک، با محوریت کارزار مذکور پیگیری شود، علاوه برافزایش احتمال به میدان آمدن انجمن‌های مرتبط، عملاً به معنی دراولویت قرار دادن توجه به نیازهای ۳۰ درصد جمعیت ساکن ایران (افراد کمتر از ۱۸ سال)، در چهار عرصه اساسی تضمین حق بقاء، رشد، امنیت ومشارکت آنان است که حدودا معادل ۲۵ میلیون نفر از آحاد ساکن در این جغرافیای سیاسی است که خود مجموعاً گروه ذینفع مستقیم‌اند. علاوه برآن، در این فرایند آشنا سازی، هر انسان بزرگسالی که آرزو دارد فرزندش شادتر، مرفه‌تر و در آرامش بیشتر زندگی کند. احتمالاً با اجرای بی قید و شرط همه مواد پیمان‌نامه حقوق کودک، بیانیه 25 انجمن علمی همراه خواهد شد.
قدم دوم) شناسایی دیدبانی وحمایت از "کودکان در شرایط دشوار"
"کودکان در شرایط دشوار" (برای اطلاع بیشتر اینجا را کلیک کنید) در وضعیت امروز ایران، بی صداترین، ضعیف‌ترین، آسیب‌پذیرترین آحاد ساکن این سرزمین هستند که به طور منظم: حق بقاء، رشد، امنیت و مشارکت آن در خطر است. در نتیجه شناسایی تک تک این کودکان و نیازها امروز آنان،"تمام شماری" درسراسر کشور، می‌توانداولویت این برنامه آموزشی، پژوهشی واطلاع رسانی حول کارزار مذکور قرار گیرد.( فهرست مقدماتی این کودکان، در پی‌نوشت آمده است).
از آنجا که طراحی این تمام شماری درنوع خود بی نظیر است، ضرورت همراهی علمی همۀ انجمن‌های امضاء کننده بیانیه، سازمان‌ها و شبکه‌های دوستداران کودک را به‌طور هم افزا طلب می‌کند.
جمعیت کودکان در شرایط دشوار در دوره بحران کرونا، در وضعیت گسترش بیکاری، فقر، به طور تصاعدی روبه افزایش است. احتمالاً حدود یک سوم مجموع جمعیت کودکان ساکن دراین جغرافیای سیاسی را شامل می‌شود که به تقریب تا ۸ میلیون نفرخواهند بود.
نکته قابل توجه اینکه، مشارکت در طراحی سازوکار تمام شماری واجرای آن برای شناسایی و شناسنامه دار کردن همه "کودکان در شرایط دشوار" در سراسر کشور، می‌تواند در عمل به یک دوره آموزشی تمام و کمال برای همه فعالان اجتماعی حوزه کودک در همکاری با انجمن‌های علمی و اجتماعی درگیر و مرکز آمار ایران، در سراسر کشور تبدیل شود.
قدم سوم) هر کودک کار یک مساله یک راه‌حل
همزمان در رفت وآمد در درون دو فرایند پیش گفته، حول کارزار بیانیه در ماه‌های پیش رو و با تکیه بر درخواست همیشگی فعالان حقوق کودک در جهت عملی شدن ماده ۳۲ (محو کار کودکان) درخواست تدوین برنامه عمل آن در مناطق جغرافیای گوناگون، با حضور همه انجمن‌ها، بخش‌های مرتبط در قوای سه گانه و سایر اجزاء حاکمیت، بخش خصوصی علاقمند و قائل به انجام مسئولیت اجتماعی، در کنار شهروندان رنجیده از وضعیت این کودکان، فرصتی برای فرا رفتن از وضعیت اسفبار موجود درعرصه: "کودکان کار، مریی و نامریی" خواهد شد. این برنامه احتمالاً یک تا سه میلیون کودک معین را پوشش خواهد داد.
پیگیری کارزار بیانیه 25 انجمن علوم انسانی و اجتماعی ایران، در طول ماه‌های پیش رو، در مقیاس اجتماعی، با توجه به سه سطح: آشنا سازی شهروندان با پیمان نامه حقوق کودک، حساس سازی آنان به اهمیت حمایت همه جانبه از همه کودکان، برپایه یک سند بین المللی، اولویت دادن به"شناسنامه دار کردن" همه کودکان در شرایط دشوار وعملی ساختن ایده، هر کودک کار یک مساله یک راه حل، به معنی حمایت همگانی از تک تک محروم‌ترین، ضعیف‌ترین و بی‌صدا ترین آحاد ساکن این سرزمین، در شرایط حاضر، عملی، علمی، اجتماعی، انسانی و اخلاقی خواهد بود که می‌تواند با تلاش مضاعف و هم افزاراحتمالاً این شروع کم فروغ کارزار حمایت از بیانیه 25 را معکوس نماید.
14 تیرماه 99
پی‌نوشت:
فهرست مقدماتی انواع کودکان در شرایط دشوار:
- کودکان دارای سوء تغذیه
- کودکان بازمانده از تحصیل
- کودکان فاقد شناسنامه و یا اوراق هویتی معتبر
- کودکان کار(دختر-پسر)
- کودکان تحت خشونت و آزار (کودکان بد سرپرست)
- کودکان معتاد به مواد مخدر
- کودکان در معرض خرید وفروش
- کودکان معارض قانون ( بزهکار)
- کودکان درخطر ازدواج (کودک _ همسرها)
- کودکان معلول جسمی-حرکتی، ذهنی و مبتلا به اوتیسم
- کودکان درخطرخودکشی
- کودکان در
- شرایط بحران بلایای طبیعی
- کودکان با اچ ای وی مثبت
- کودکان دختردر معرض ختنه (ناقص سازی جنسی)