انجمن جامعهشناسی ایران وارد چهارمین دهه فعالیت خود شده است. اعضاء انجمن در طول سه دهه فعالیت خود همواره در جهت تولید، تعمیق و نشر مرزهای دانش اجتماعی بین گروهها و اقشار مختلف جامعه تلاشی مستمر داشتهاند. حال در آغاز دهه چهارم فعالیت انجمن و بر مبنای اساسنامه و اهداف تاسیس این نهاد علمی دو پرسش مهم پیش رو قرار دارد: اول اینکه ارزیابی اعضای انجمن از سه دهه فعالیت گذشته چگونه است؟ دوم آن که با توجه به تجربه گذشته در دهه پیش رو فعالیتهای انجمن بایستی در چه مسیری قرار گیرد؟
چنین پرسشهایی نیازمند گفتگوی جمعی بین جامعهشناسان است و خود میتواند موضوع نشستها، نوشتهها و گفتگوهای متفاوت باشد. انجمن جامعهشناسی بر آن شده است که با نظرخواهی از اجتماع علمی جامعهشناسان باب چنین گفتگویی را بگشاید تا بعدها در قالبهای علمی مناسب این نوع مباحث گسترش یابد.
دراین راستا، در آستانه برگزاری پنجمین همایش کنکاشهای مفهومی و نظری درباره جامعه ایران و مجمع عمومی برای انتخاب هیات مدیره دوره یازدهم انجمن جامعهشناسی ایران، از همه جامعهشناسان و متخصصان علوم اجتماعی که به اعتلا و نشر این دانش علاقه دارند و فعالیتهای انجمن را دنبال میکنند، دعوت شد تا نظرات شان را در باره پرسشهای زیر به انجمن ارسال نمایند.
پاسخهای دکتر شهلا کاظمی پور را در ادامه میخوانید.
-در مقایسه با دیگر انجمنها، فعالیت انجمن جامعهشناسی نسبتاً خوب بود. ولی در مقایسه با انجمن های بین المللی و پاسخگویی به اهداف خود بسیار ضعیف عمل کرده است. هنوز پس از 30 سال فعالیت، نتوانسته جایگاه علمی واقعی در محافل اجرایی داشته باشد.
همانطور که میدانید اساسنامه انجمن، اهداف متعددی برای آن تعیین نموده است. سرفصل اصلی اهداف عبارتند از: توسعه دانش جامعهشناختی، اخلاق علمی، شان جامعهشناختی، هویت صنفی و اجتماع علمی و فعالیت در زمینه مسائل اجتماعی، خدمات علمی به بخش دولتی و خصوصی، همایشها و معرفی آثار سال جامعهشناسی. به نظر شما با توجه به تجربه انجمن در طول سه دهه فعالیت و با عنایت به وضعیت اجتماعی که در آن قرار داریم، چه نوعی از اولویتبندی اهداف را برای دوره آینده انجمن پیشنهاد میکنید؟
-تولید دانش جامعه شناختی و نظریه پردازی در زمینه مسائل اجتماعی کشور صرفاً از طریق تحقیقات علمی و آکادمیک و جلسات علمی بحث و تضارب آراء
فرصتها:
-برخورداری از تعداد زیاد عضو از اساتید و محققین جامعه شناسی در تمام نقاط کشور که بسیار علاقمند هستند با انجمن جامعه شناسی همکاری داشته باشند.
- شناخته بودن انجمن جامعه شناسی در محافل علمی و اجرایی کشور
-داشتن پتانسیل انجام مطالعات و پژوهشهای ملی و منطقه ای و برگزاری همایش های ملی و بین المللی
تهدیدها:
-ساختار و فعالیتهای انجمن دچار روزمرگی شده است
-عدم توانایی در انجام تحقیقات زیر بنایی و مسئله شناسی مسائل اساسی کشور
-هدف بسیاری از افرادی که در هیئت مدیرههای انجمن ( در تمام سنوات) و سایر مسئولیت ها با انجمن همکاری دارند بدست آوردن یک پست ومطرح شده در محافل علمی و اجرایی کشور است و در بسیاری از مواقع مانند پستهای سیاسی کشور مورثی هم شده است.
- شخصی سازی تحقیقات و انحصاری کردن آن، در نتیجه عدم توانایی در اعتماد سازی نسبت به یافته های تحقیق
- عدم توانایی جامعه شناسی و از جمله انجمن جامعه شناسی در تولید دانش بومی و مطرح بودن به عنوان مرجع مشورتی در زمینه مسائل اجتماعی
- یک طرفه بودن فعالیت های انجمن نسبت به اعضای آن (در بیشتر مواقع اعضای انجمن شنونده هستند. در صورتیکه می بایست در فعالیت های مختلف علمی و پژوهشی انجمن همکاری داشته باشند).
- محدود بودن فعالیت های علمی پژوهشی انجمن و خلاصه شدن در یک یا دو همایش سالانه، چند نشست و انتشار یک فصلنامه
- انفعالی بودن تحقیقات توسط انجمن (معمولاً موسسات سفارش طرح تحقیقاتی می دهند. در صورتیکه انجمن می بایست مسئله شناسی نمایید و الویتهای پژوهشی سازمانها را مشخص نماید).
- ضعف مطالعات و تحقیقات جامعه شناسی در ایران که مبتلا به انجمن نیز میباشد.