گروه جامعه شناسی انجمن جامعه شناسی ایران، نشست علمی «تاریخچه جامعه‌­شناسی درمانی» را روز دوشنبه به تاریخ 1401/8/2در ساعت 19 به صورت مجازی مجازی و بر بستر گوگل میتبرگزار کرد.

در این نشست، خانم کاظمی به ارائه خاستگاه جامعه‌­شناسی درمانی پرداخت و گفت:خاستگاههای جامعه‌شناسی در زمانها و مکانهای بسیاری یافت می‌شود. جامعه شناسان معمولاً معتقدند که رشته آنها در اواسط دهه 1800 در اروپای غربی توسعه یافته است. آنها علاقه جامعه شناسان اولیه به درک جامعه و بهتر کردن جهان را ذکر می‌کنند و بعد هم به نامهایی مثل اگوست کنت – امیل دورکیم – ماکس وبر و ... اشاره می‌کنند بعد هم به سرعت، یک جامعه شناس به بحث نسبتاً طولانی که آیا جامعه شناسی یک علم است می‌پردازد و نتیجه گیری مهم همیشه مثبت است. با این حال در تاریخ جامعه شناسی دیدگاههای دیگری هم وجود دارد که هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.

وی افزود:موضوعاتی که در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرند، انسان گرایانه، چند رشته‌ای و درمانی است و بر برخی از مشارکتهای زنان و جامعه شناسان درمانی سیاه پوست و ... تأکید دارند وقتی ریشه‌های جامعه شناسی درمانی را بررسی کنیم درمی‌‌‌یابیم که آنها برای کمک به ارزیابی و تغییر، سیستم‌هایی را ایجاد می‌کنند و در سیستم‌های موجود مداخله می‌کنند جامعه شناسان درمانی، دانشمندانی هستند که رویکردی انسانی و چند رشته‌ای دارند آنها با تمرکز بر یک سطح سیستمی (به عنوان مثال بین فردی، اجتماعی، بین المللی) در تلاش‌های تغییر اجتماعی برنامه ریزی شده شرکت می‌کنند. ؟ جامعه شناسان درمانی ممکن است به طرق مختلف از جمله آموزش و اقدام پژوهی در عمل جامعه شناسی مشارکت داشته باشند.

به گفته کاظمی، عده‌ای معتقدند تاریخ جامعه شناسی با کنت شروع می‌شود. محققی که اصطلاح جامعه شناسی را ابداع کرد. زندگی کنت در سالهای پر تلاطمی شروع شد. او پس از انقلاب صنعتی بزرگ شد کنت مانند دیگر بیان گزاران جامعه شناسی با این مشکل دست و پنجه نرم کرد که چطور جامعه را برای پاسخگویی به پرسشهای عصر صنعتی تغییر دهد. و از آنجایی که او قویاً معتقد بود که مطالعه علمی جوامع پایه و اساس کنش اجتماعی را فراهم می‌کند. کار پیشگامانه دورکیم در رابطه با سطوح تأثیر را از نظر بگیرید به عنوان مثال عوامل اجتماعی در مقایسه با عوامل فردی باعث شد که الوین گولدنر بگوید که بیش از هر جامعه شناس کلاسیک دیگری او از یک مدل بالینی استفاده کرده است.

وی گفت: جامعه شناسی اولیه آمریکایی در اواخر دهه 1800 به عنوان پاسخی به صنعتی شدن و شهرنشینی دوران بعد از جنگ داخلی توسعه یافت و با مسایلی مانند فقرگرایی، بیکاری، کار مهاجر، کار کودکان، زنان مزدبگیر، جنون، بیماری، جنایت، اعتدال و روابط نژادی و ... دست و پنجه نرم می‌کردند. اصطلاح جامعه شناسی درمانی عموماً برای اشاره به جامعه شناسانی که کار مداخله‌ای را در موقعیتهای مختلف انجام می‌دهند استفاده می‌شود. اولین پیوند کلمات درمانی و جامعه شناسی در یک مجله مهم در سال 1931 رخ داد در مقاله لوئیس ورث جامعه شناس درمانی در مجله امریکایی جامعه شناسیمعتبرترین مجله جامعه شناسی آن زمان منتشر شد. ورث با نوشتن در مورد جامعه شناسانی که در کلینیک‌های راهنمایی کودک کار می‌کنند دلیل محکمی برای جامعه شناسانی که می‌توانند در مطالعه، تشخیص و درمان اختلالات، به دلیل تخصصشان در مورد تأثیرات متفاوت اجتماعی-فرهنگی بر رفتار، ایفای نقش کنند،مطالبی ارائه کرد.

کاظمی خاطرنشان کرد: ورث فکر می‌کرد که نقش پزشکان و محققان به یک اندازه مهم است و می‌گفت هم محققان و هم پزشکان از ظهور جامعه شناسی درمانی بهره مند می‌شوند.

در سال 1944 اولین تعریف رسمی از جامعه شناسی درمانی در فرهنگ لغت فری‌چالید ظاهر شد. علم اجتماعی درمانی در توسعه تکنیک‌های درستکاری و درمانی مؤثر و اطلاعات عملکردی دقیق در مورد جامعه و روابط اجتماعی تأکید می‌کند.در سال‌های بعد «لی» در عنوان دو مقاله در سال 1945 از کلمه بالینی استفاده کرد. در سال 1944 مقاله‌ای در جامعه شناسی و تحقیقات اجتماعی به نام «رویکردی بر جامعه شناسی درمانی» توسط ادوارد سی مک دونا نوشته شد.

کاظمی ادامه داد: مک دونا تعریف «لی» از جامعه شناسی درمانی را می‌دانست اما مقاله 1931 ورث را نخوانده بود. مک دونا پیشنهاد کرد که بخش‌های جامعه شناسی، کلینیک‌های تحقیقات اجتماعی ایجاد کنند. او می‌گفت که این کلینیک‌ها باید متشکل از نمایندگانی از علوم اجتماعی باشد که فرد آموزش دیده در جامعه شناسی به عنوان مدیر خدمت کند. در سال ۱۹۴۶ روش­های بالینی در روابط بین نژادی و بین فرهنگی جورج ادموند ها ینز در مجله جامعه شناسی آموزشی ظاهر شد. او یکی از بنیانگذاران لیگ ملی شهری و اولین سیاه‌پوشی بود که در پستی در کار کابینه به دست آورد مدیر اقتصاد وزارت کار ایالات متحده مقاله او در سال ۱۹۴۶ در حالی نوشته شد که او دبیر اجرایی دپارتمان روابط نژادی فدرال کلیساهای مسیح در آمریکا بود و در مورد کلینیک های شهری این وزارت برای مقابله با تنش ها و درگیری های بین نژادی که با برنامه‌های توسعه محدود و شخصی ایجاد شدند بحث می کرد.

تنهایی: استخراج تاریخ جامعه­شناسی درمانی مهم است

در ادامه نشست، دکتر تنهایی مدیر گروه به ارائه مباحثی در خصوص جامعه شناسی درمانی پرداخت و گفت:

باید برای یادگیری تاریخ رشته خود تلاش کنیم. به عنوان بخشی از این فعالیت ما باید آن دسته از زنان و مردانی را که در کشورهای توسعه یافته اقتصادی و در کشورهای در حال توسعه محقق بودند را شناسایی کنیم و مشارکت های آنان را به طور کامل بررسی کنیم. اگر این کار را انجام دهیم تصویر دقیق تری از تاریخ کل حوزه جامعه شناسی خواهیم داشت و در موقعیت بهتری برای بحث در مورد برخی از جریان های تاریخی خواهیم بود که جامعه شناسان را تشویق کردند در برخی از دوره ها برای جامعه شناسی درمانی ارزش قائل شوند. ما باید به نوشتن تاریخ این رشته و بحث در مورد نقاط قوت و موانع عمل جامعه شناسی ادامه دهیم.

اگر رویدادهای ملی و بین المللی توسعه، این رشته را تشویق کنند و بتوان ساختار قوی برای این رشته ایجاد کرد جامعه شناسی درمانی شکوفا خواهد شد در آن مرحله، این حوزه انسانی و چند رشته ای تا حد زیادی بخشی از تاریخ این رشته در نهایت به عنوان یک حوزه اصلی صلاحیت حرفه‌ای و به عنوان یک ملاحظات مهم در پروژه های مربوط به تغییرات اجتماعی برنامه ریزی شده شناخته می شود.

 

• < قبلی
• بعدی >