هجدهمین سخنرانی از سلسله سخنرانیهای گروه جامعه شناسی تاریخی انجمن جامعهشناسی ایران روز شنبه 19 بهمن ماه 1392با عنوان «رابطه دولت و دربار در عصر ناصری» و با حضور محمد بحیرایی، در پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی برگزار گردید.
او با طرح سوال بحث خود را آغاز کرد و گفت: آیا دولت پدیدهای تاریخی است؟ اگر تاریخی است آیا میتوان گفت ظهور دولت مدرن نتیجه یک گسست در گفتمانهای آن روزگار بوده است؟ آیا در روزگاری که دولت از دربار جدا شد نیروهای اجتماعی جدیدی شکل گرفته بودند؟ و سپس با روش روش دیرینهشناسی و تحلیل گفتمان فوکویی به این سوالات پاسخ داد.
بحیرایی خاطر نشان ساخت: دولت، تاریخ منحصر به خود را دارد و اگرچه در هنگامه ظهور دولت مدرن، سوژههای جدید ظهور میکنند اما نه تنها این سوژهها خودبنیاد نیستند بلکه درون گفتمانها ساخته میشوند. آن زمانی که قدرت به این نتیجه رسید با محدود کردن شکل آشکار خود میتواند تداوم یابد، سرآغاز شکلگیری دولت و جدایی از دربار را رقم زده است؛ همان زمانی که با مهم شدن رعیت، جمعیت آماج قدرت می شود.
سخنران این نشست در ادامه بحث خود همچنین به تغییر مفهوم حکمرانی، مهم شدن جمعیت ایران، تغییر مفهوم وطن، تغییر شیوه اعمال قدرت، الگوی تربیت به جای سرکوب و ایجاد تفکیک قوا در عصر ناصری در ایران نیز پرداخت