(پژوهشگر)
کرونا؛ پدیدهای استثنایی است که تمام ابعاد زندگی بشر امروز را دستخوش چالش و تغییر کرده و از این رهگذر شاید به صراحت میتوان مدعی شد، زندگی ما ایرانیان دستخوش تغییر و چالش مضاعف نیز شده است.
ما؛ یعنی همه آن افرادی که پیش از این دغدغهها و تعلقاتی همچون کار، تحصیل، گذران اوقات فراغت با دوستان، تفریح و فعالیتهای مختلف داشتیم و حالا در چاردیواری تنگ و بسته خانهها در قرنطینه اجباری دچار گرفت و گیرهای اساسی شدهایم.
در این فضاهای بسته در ساعات طولانی، افرادی از خانواده در کنار هم هستند که شاید پیش از این اختلافاتی ناگشوده باهم داشتند ولی فرصتهای بیرون از خانه، زندگی را برای آنها قابل تحمل کرده بود امکانی که هماکنون وجود ندارد و به اختلافات زناشویی یا حتی اختلافات والدین و فرزندان و فشارروانی بر کودکانی که امکان مدرسه و بازی را از دست دادهاند باهم دامن زده است.
دامنه این اختلافات در شرایط فعلی از این نیز گستردهتر است و حتی بسیاری افراد را که نسبتی باهم ندارند اما به هر دلیلی در یک خانه زندگی میکنند گرفتار کرده چرا که بسیاری از ما در زندگی بهاصطلاح عمومی «راه درروهایی» از قبیل کار، گذران وقت با دوستان ورزش و مواردی از ایندست داشتیم و حالا نداریم.
کرونا ما را در کنار هم محبوس کرده؛ شاید اگر شرایط فعلی بحرانی نبود، بهتر میتوانستیم از این فرصت برای بازیابی نقش خود در خانواده و بازگشایی گرههای ناگشوده تلاش کنیم اما بحران اقتصادی، بیم از معیشت و آینده شغلی و ترس قدرت کنترل هیجاناتی مثل خشم را کاهش داده و در این شرایط کودکان، وضعیت استثناییتری هم دارند که اگر قربانی خشونت و کودک آزاری هم نشوند و محتملاً شاهد خشونت خواهند بود.
هستنند افرادی که سابقه اختلالات روانی و شخصیتی دارند و در این وضعیت به خودشان و دیگران آسیب میزنند؛ مثل افرادی که سوء مصرف دارند و در وضعیت فعلی ممکن است مثل گذشته به مواد مخدر و الکل دسترسی نداشته باشند. هم از این روست که کلیدواژه مشترک کارشناسان در این روزها آسیبهای روانی و اجتماعی پساکرونا است، اینکه چگونه میتوان جامعه را از گزند این آسیبها در امان نگه داشت.
به عنوان یک محقق اجتماعی فکر میکنم حداقل کاری که از ما در شرایط کنونی برمیآید این است که از رفتارهای هیجانی پرهیز کنیم و از سوی دیگر فرصت ناگزیر پیشآمده را برای ترمیم روابط خدشهدار شده خانوادگی مغتنم شماریم و باور کنیم بحران کرونا نیز خواهد گذشت اما آنچه اولویت دارد و میماند خانواده است. باشد که همدیگر را دریابیم.