آشنایی با رویکرد ارتباط برای توسعه (مفاهیم و تجارب)
تالیف: دکتر پیام روشنفکر، میترا غفاری و دلارام علی
سال انتشار: 1399
ناشر: مرندیز
کتاب «آشنایی با رویکرد ارتباط برای توسعه (مفاهیم و تجارب)» توسط دکتر پیام روشنفکر(عضو هيأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی) و همکاران شان خانمها میترا غفاری و دلارام علی با همکاری معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد و توسط نتشارات مرندیز در 116 صفحه منتشر شد. اين کتاب در چهار فصل تنظیم و تدوين شده است. سال نشر 1399 و شماره شابک کتاب شابک: 978-600-106-724-2 است.
اين اثر در ارتباط با برنامه کشوری «پیشگیری از سوانح، حوادث و مصدومیت کودکان و نوجوانان» به سفارش ادارۀ سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت تهيه شده است. اين برنامه ادامۀ پروژهای کشوری است که از سال 1393 بر اساس همکاری مشترک وزارت بهداشت و صندوق کودکان سازمان ملل متحد (يونيسف) در ايران توسط تيمی به سرپرستی مشاور طرح، دکتر پيام روشنفکر (استاديار سلامت و رفاه اجتماعی) در مرکز تحقيقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی آغاز و منجر به تدوين سندی ملی برای پيشگيری از مصدوميتهای غيرعمد در کودکان شد و تاکنون ادامه دارد. پیشتر نیز کتابچهای با عنوان «راهنمای تدوين و اجرای پروژههای پيشگيری از مصدويمت کودکان در مدارس» ويژۀ مراقبان تدوين شده است.
متخصصین حوزۀ ارتباط برای توسعه در پروژههایی که برعهده میگیرند، اغلب در پی تغییر رفتار افراد هستند. این تغییر ممکن است دامنۀ وسیعی از اجبار کشاورزان به اتخاذ تکنیکی جدید در زراعت تا ترغیب مادران به جوشاندن آب در تغذیه نوزادان را شامل شود. رویکرد آنها بنا به مناسبات موجود، میتواند از بالا به پایین (سلسله مراتبی) و یا مشارکتی باشد. پاسخ مثبت کشاورزان به مداخلات غیرمشارکتی در تغییر روشهای زراعی خود، درست همانند پاسخ مادران نوزادانِ دارای بیماریهای حاد به فرآیندهای مشارکتی بلندمدت، بعید بهنظر میرسد. اين کتاب به مواردی اينچنين می پردازد.
عناوين اصلی فصلهای کتاب عبارتند از: فصل اول مشارکت دادن مردم در تغییر رفتار، که در اين فصل به برخی از چارچوبهای نظری که به توضیح رفتار فردی میپردازند؛ برخی از چارچوبهای نظری که به توضیح رفتار بینفردی میپردازند؛ چارچوبهای نظری که به توضیح رفتار اجتماع محلی یا رفتار جامعه میپردازند شرح داده شده و همچنين رويکرد ارتباط برای توسعه (C4D)و ارتباط برای توسعه در صندوق کودکان سازمان ملل(یونیسف) مورد بحث قرار گرفته است.
عنوان فصل بعدی برخی از عوامل تسهیلکننده در تغییر رفتار است در اين فصل هم موضوعاتی همچون: تقویت مهارتهای زندگی مردم؛ ایجاد یک محیط فعال؛ ارائه خدمات؛ نظام آموزشی و عوامل فرهنگی .
در دو فصل بعدی نيز ابتدا برخی از تجارب جهانی صندوق کودکان سازمان ملل متحد در حوزه و نیز در فصل نهایی برخی تجارب ارتباط برای توسعه و تغییر رفتار در ایران گزارش شده است.
علاقمندان می توانند اين کتاب را بزودی از کتابخانۀ دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی يا انجمن جامعهشناسی ايران امانت بگيرند.