مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی کار و شغل

مولف: حمزه نوذری (عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی)

ناشر: دانشگاه خوارزمی

سال انتشار: 1397

آنچه این کتاب در اختیار خوانندگان می گذارد مرور انقادی مفاهیم مربوط به جامعه‌شناسی کار و شغل است. کتاب در برگیرنده مفاهیمی از کار و شغل است که در درجه اول مورد توجه جامعه‌شناسان قرار می‌گیرد و درعین‌حال برای پژوهشگران و علاقمندان سایر رشته‌های علوم‌انسانی نیز فواید بسیاری دارد. اولویت در بررسی، مفاهیم اساسی است که در اکثر جوامع (با وجود فرهنگ‌ها و تفسیرهای مختلف) کاربرد دارد. علاوه‌بر‌این مفاهیمی مورد تأکید ماست که هر علاقمندی به حوزه کار و شغل برای فهم و تحلیل مسائل این حوزه نیازمند آنهاست. به‌عبارتی، مفاهیمی مدّنظر ما بوده که امروزه نقش مؤثری در پژوهش‌های جدی جامعه‌شناسی کار و شغل دارند.

برای بحث و بررسی درباره معنای هر مفهومی یک روش آن است که آن ‌را با اصطلاحات یا مفاهیم دیگر تعریف کرد. این شیوه مدت‌هاست که طرد شده زیرا مشخص کردن و تعیین کردن معنای یک مفهوم دشوار است. شیوه دیگر تحلیل یک مفهوم برای پیش بردن کار پژوهشی نگریستن به کاربردهای مفهوم در نظریه‌ای خاص و سپس نقد و بررسی آن است. در این کتاب، شیوه دوم به‌کار گرفته شده هرچند معتقدیم که هر مفهوم کاربردهای مختلفی دارد و تلاش برای کاربرد یک مفهوم در نظریه‌ای خاص، تمام کار نیست اما این شیوه نشان می‌دهد که مفاهیم ذیلِ مفروضات تئوریکی شکل می‌گیرند؛ به‌طوری‌که کاربرد مفهوم در نظریه خاص، تأثیر و کارکرد خود را نشان می‌دهد. این شیوه بررسی ما را قادر می‌سازد که تابلوی راهنمایی از هر مفهوم به‌دست آوریم. درواقع، این شیوه به ‌مثابه تابلوی راهنمایی است که جهت کلی هر مفهوم و قواعد به‌ کارگیری آن در نظریه‌ای خاص و نه تمامی موارد ممکن را نشان می‌دهد. تحلیل مفاهیم با استفاده از کاربرد آنها در نظریه خاص و سپس بحث انتقادی می‌تواند منعکس‌کننده بخشی از این واقعیت باشد.

در پایان هر فصل، بررسیِ انتقادی ارائه‌شده تا خواننده قادر باشد محدودیت‌های هر مفهوم و نظریه را درک کند. مفاهیم اساسی بررسی شده عبارتند از؛

  • ازخود بیگانگی
  • بهره کشی
  • اخلاق و فرهنگ کار
  • اصناف
  • کار کالای موهوم
  • کار مولد و کار غیر مولد
  • کار یدی و کار فکری
  • تباهی کار(مهارت زدایی)
  • سلیقه و سبک زندگی کارگران
  • یافت شغل
  • مصالحه طبقاتی
  • انعطاف پذیری
  • کارآفرینی از منظر جامعه شناسی

مفاهیم اساسی کار شغل جلدمفاهیم اساسی کار شغل پشت جلد