انجمن جامعه‌شناسی ایران وارد چهارمین دهه فعالیت خود شده است. اعضاء انجمن در طول سه دهه فعالیت خود همواره در جهت تولید، تعمیق و نشر مرزهای دانش اجتماعی بین گروه‌ها و اقشار مختلف جامعه تلاشی مستمر داشته‌اند. حال در آغاز دهه چهارم فعالیت انجمن و بر مبنای اساسنامه و اهداف تاسیس این نهاد علمی دو پرسش مهم پیش رو قرار دارد: اول اینکه ارزیابی اعضای انجمن از سه دهه فعالیت گذشته چگونه است؟ دوم آن که با توجه به تجربه گذشته در دهه پیش رو فعالیت‌های انجمن بایستی در چه مسیری قرار گیرد؟

چنین پرسش‌هایی نیازمند گفتگوی جمعی بین جامعه‌شناسان است و خود می‌تواند موضوع نشست‌ها، نوشته‌ها و گفتگوهای متفاوت باشد. انجمن جامعه‌شناسی بر آن شده است که با نظرخواهی از اجتماع علمی جامعه‌شناسان باب چنین گفتگویی را بگشاید تا بعدها در قالب‌های علمی مناسب این نوع مباحث گسترش یابد.
دراین راستا، در آستانه برگزاری پنجمین همایش کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران و مجمع عمومی برای انتخاب هیات مدیره دوره یازدهم انجمن جامعه‌شناسی ایران، از همه جامعه‌شناسان و متخصصان علوم اجتماعی که به اعتلا و نشر این دانش علاقه دارند و فعالیت‌های انجمن را دنبال می‌کنند، دعوت شد تا نظرات شان را در باره پرسش‌های زیر به انجمن ارسال نمایند.

پاسخ‌های دکتر صلاح الدین قادری را در ادامه می‌خوانید.

۱. چه تحلیلی از روند فعالیت انجمن جامعه‌شناسی از سال ۱۳۷۰ تا کنون دارید؟

هر نوع فعالیت انجمنی و داوطلبانه نیازمند بسترهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و .... است. از آنجایی که تجربه تاریخی جامعه ایران در مورد فعالیت‌های داوطلبانه و انجمن های علمی به نظر بنده، سابقه تاریخی بلند مدتی ندارد و تجارب پیشین هم کوتاه مدت بوده است به نظر بنده انجمن جامعه‌شناسی ایران به عنوان یک تجربه جدید بلندمدت فعالیت انجمنی می تواند تجربه‌ای ماندگار در حوزه فعالیت‌های انجمنی از نوع علمی آن باشد. لذا بنده پایداری و پویایی این روزافزون انجمن را دستاوردی برای تقویت فعالیت‌های انجمنی علمی مخصوصاً در حوزه علوم انسانی می دانم. از سوی دیگر حفظ موضع «بی‌طرفی» به عنوان یکی از مشروعیت بخش‌ترین ویژگی‌های پاردایم جامعه‌شناسی تا حدود بسیاری از سوی انجمن جامعه شناسی رعایت شده است و تاکید آن بر «واقعیت گرایی» ضمن تحلیل رخدادهای روز جامعه از یک طرف و از سوی دیگر ایجاد فضایی علمی برای تضارب آرا از دیگر دستاوردهای انجمن در این مدت بوده است. انجمن جامعه شناسی ایران سال های متوالی به عنوان برترین انجمن علمی از نظر وزارت علوم مورد تقدیر قرار گرفته است و نه تنها در میان انجمن های علوم انسانی که در میان سایر انجمن های علمی هم از جایگاه برجسته ای برخودار است این مهم حاصل تلاش بسیار از نیروهای زبده و کارآمد و دارای جایگاه علمی بوده است که با جان و دل بدون کوچکترین چشمداشتی برای ارتقاء و پویایی انجمن تلاش کرده اند و همه ما باید قدران زحمات این بزرگان باشیم.
۲. همانطور که می‌دانید اساسنامه انجمن، اهداف متعددی برای آن تعیین نموده است. سرفصل اصلی اهداف عبارتند از: توسعه دانش جامعه‌شناختی، اخلاق علمی، شان جامعه‌شناختی، هویت صنفی و اجتماع علمی و فعالیت در زمینه مسائل اجتماعی، خدمات علمی به بخش دولتی و خصوصی، همایش‌ها و معرفی آثار سال جامعه‌شناسی. به نظر شما با توجه به تجربه انجمن در طول سه دهه فعالیت و با عنایت به وضعیت اجتماعی که در آن قرار داریم، چه نوعی از اولویت‌بندی اهداف را برای دوره آینده انجمن پیشنهاد می‌کنید؟
حفظ جایگاه «بی طرفی»، « واقعیت گرایی و واقعیت بینی»، «ایجاد باب گفتگو و تضارب آراء به شکلی علمی» باید اصول حاکم بر انجمن باشد و در کنار آن حفظ شان جایگاه علم جامعه شناسی و جامعه شناسان و توسعه علم جامعه شناسی باید اولویت اصلی فعالیت های انجمن جامعه شناسی باشد.
۳. در حال حاضر، انجمن با چه فرصت‌ها و تهدیداتی مواجه است؟
بزرگترین فرصتی که انجمن جامعه‌شناسی دارد، سرمایه‌ای است که طی سه دهه گذشته به آن دست پیدا کرده است در کنار آن حجم عظیمی از تحصیل‌کردگان حوزه علوم اجتماعی و جامعه شناسی  و همچنین پژوهشگران جوانی است که در بخش‌های مختلف اداری و پژوهشی فعالیت می کنند. از نظر ساختار اجتماعی جامعه ایران در آستانه تغییرات اساسی مخصوصاً از ساختار وابسته به دولت به سمت ساختارهای بازار آزاد است. این فضا یکی از فرصت‌های خوب برای ورود دانش جامعه‌شناسی و انجمن جامعه‌شناسی ایران برای تحلیل آثار و پیامدهای این تغییرات است. بزرگترین تهدیدی که می‌تواند انجمن جامعه‌شناسی را تهدید کند حاکم شدن رویکردهای احساسی و یک سویه و یکجانبه بر مدیریت انجمن جامعه شناسی ایران است. حفظ بی‌طرفی سیاسی، ارزشی، و توجه به پایداری و میراث و سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی انجمن جامعه شناسی ایران مهمترین مسائلی است که هیات مدیره آینده جامعه شناسی باید حافظ آنها باشد. غلفت از این موارد مهمترین تهدیدهای انجمن جامعه شناسی است.

۴. پیشنهاد شما برای نحوه مواجهه انجمن با این فرصت‌ها و تهدیدها چیست؟
پیشنهاد اصلی من ایجاد فضایی در انجمن است که در آن همه صداهای حوزه علوم اجتماعی و همه طیف‌های مختلف آن بتوانند هم حضور داشته باشند و هم فعالیت کنند. البته این امر باید مبتنی بر اصول و قواعدی باشد که پایداری فعالیت‌های انجمن را دچار خدشه نکند و از هر نوع انحصارگرایی که آینده فعالیت‌های گسترده و چند جانبه انجمن را تحدید کند باید دوری کرد.

 

---

 

اخبار مرتبط:

دعوت به شرکت در اقتراح درباره انجمن جامعه‌شناسی ایران

 

• < قبلی
• بعدی >