تسهیل گر: زهرا قاسم زاده

مجری طرح: مینا هلالی ستوده

کارگاه هفتم را در واقع می‌توان جمع بندی و نتیجه شش کارگاه قبل دانست. در هر یک از کارگاه‌های شش گانه قبل به افراد در مورد کارگاه هفتم اطلاع رسانی شد و از افرادی که داوطلب شرکت در این کارگاه بودند، ثبت نام به عمل آمد. کارگاه هفتم در شهر کاشان روز پنجشنبه اول اسفندماه 98 از ساعت 8 تا 15 با حضور 30 نفر از افراد شرکت کننده در کارگاه‌های شش گانه برگزار شد.

پس از اعلام قوانین کارگاه، افراد در گروه‌های دو نفره در مدت زمان یک دقیقه، خود را برای طرف مقابل معرفی کرده و سپس فرد مقابل هم به همین ترتیب خود را معرفی کرده و پس از پایان زمان دو دقیقه، افراد به ترتیب هم گروهی خود را به جمع معرفی نمودند. پس از آن افراد در مورد تفاوت بحث و گفتگو با هم به گفتگو پرداختند و نظرات خود را بیان نمودند و تسهیل گر جدول تفاوت بحث و گفتگو (کتاب کوچک گفتگو، صفحه 16) را در اختیار شرکت کنندگان قرار داده و با استفاده از آن افراد گفتگوی خود را ادامه دادند. در ادامه ده اصل گفتگو (که با خط درشت روی برگه‌های مجزا پرینت شده و روی دیوار نصب شده بود) به شرکت کنندگان معرفی شده و شرکت کنندگان این اصول را روی برگه های کوچک دریافت نمودند.

اصول گفتگو عبارتند از:

  • رعایت تام حرمت دیگران
  • جویایی و کنجکاوی
  • گرایش به یادگیری
  • داشتن ذهن باز و آمادگی پذیرش
  • فرضیات را به تعلیق درآوردن
  • پرهیز از شتاب
  • گوش فرا دادن به هنگام شنیدن
  • از دل سخن گفتن
  • جانبداری سازنده
  • بر خویشتن خویش ناظر بودن

سپس شرکت کنندگان در مورد هر یک از اصول به گفتگوی جمعی پرداختند. در برخی موارد افراد تجارب خود را از بحث یا گفتگو برای جمع بیان نمودند. از آنجا که برخی از شرکت‌کنندگان از معلمان و مدیران مدارس و همچنین کارمندان ادارات بودند تجربیات متفاوتی را بیان کردند. در این مرحله که تسهیلگر احساس کرد شرکت‌کنندگان از نشستن مداوم کمی خسته شده اند از افراد خواست از جای خود برخاسته و چند حرکت کششی را انجام دهند. پس از آن تسهیلگر، تصویر یک دوچرخه را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داده و از آنان خواست جایگاه خود در خانواده را با اعضای دوچرخه مقایسه کرده و پس از چند دقیقه فکر کردن به جمع توضیح دهند که جایگاه آنان در خانواده خود شبیه به کدام یک از اعضای دوچرخه است و چرا؟

پس از آن که تمامی شرکت کنندگان در مورد جایگاه خود صحبت کردند؛ تسهیلگر مهم‌ترین مسائلی را که هر یک از گروه‌های ذینفع در کارگاه‌های شش گانه مطرح نموده و در مورد ریشه ها و پیامدهای آن گفتگو کرده بودند و روی برگه‌هایی با رنگ های متفاوت پرینت شده بود را در معرض دید شرکت‌کنندگان روی دیوار نصب نمود.

از افراد خواسته شد که از بین مسائل گروه ذینفع خود مهمترین مسائلی را که فکر می‌کنند برای گفتگو مناسب است را انتخاب کرده و روی برگه یادداشت کرده و اولویت بندی نمایند. سپس افراد به گروه‌های 5 تا 9 نفره تقسیم شدند و ضمن به اشتراک گذاشتن مهمترین مسائل، یک مسأله را برای گفتگوی جمعی گروه ذینفع خود انتخاب نمایند. در نهایت پس از گفتگوی جمعی هر گروه ذینفع مسائل زیر انتخاب شد.

  • گروه پدران: عدم آموزش مهارت‌های زندگی
  • گروه مادران: ارتباط ضعیف بین اعضای خانواده
  • گروه فرزندان: عدم درک متقابل فرزندان و والدین

پس از انتخاب موضوعات تسهیلگر، روش گفتگو (fish bowl) را برای شرکت کنندگان توضیح داد. به این صورت که 6 نفر (از هر گروه ذینفع 2 نفر) روی صندلی‌هایی که چیده شده نشسته و درباره موضوع مورد نظر، نظرات و ایده‌ها و پیشنهادات خود را مطرح می نمایند. سه صندلی اضافه هم وجود دارد برای افرادی که می خواهند از گروه بزرگ وارد بحث شوند اما هر فردی که خواست وارد بحث شود اعلام کرده و به جمع وسط دایره می پیوندند و با آمدن او یکی از هم گروهی‌هایشان به گروه بزرگ بر می‌گردد. بنابراین سه گفتگوی سه جانبه (پدران، مادران و فرزندان) پیرامون مسائل مطرح شده شکل گرفت. پس از هر گفتگو یک فعالیت برای بازیابی انرژی شرکت کنندگان انجام شد. جدول‌های ذیل خلاصه نتایج سه گفتگو را نشان می دهد.

موضوع: عدم آموزش مهارت‌های زندگی (انتخاب شده توسط گروه پدران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
عدم آموزش مهارت های زندگی

شکاف بین نظام تعلیم و تربیت و اجتماع

عدم دریافت آموزش توسط والدین

عدم آموزش نحوه تعامل با دیگران

عدم دریافت به موقع آموزش مهارت های زندگی

تجربی پیش رفتن (آزمون و خطا)

نداشتن الگو برای آموزش مهارتهای زندگی

آموزش مهارتهای زندگی به صورت نظری

نتیجه محور نبودن کارگاه های آموزش مهارت های زندگی و عدم درخواست از شرکت کنندگان برای کاربرد عملی آن

عدم کاربردی بودن کتاب مهارت های زندگی در دوره دبیرستان

وجود معضلاتی چون:

اعتیاد

خودکشی

بزهکاری

خشونت های خیابانی

اختلاف بین همسران

بالا رفتن آمار طلاق

شکاف بین نظام تعلیم و تربین و خانواده و جامعه

پایین آمدن میزان مطالعه

جدی نگرفتن این درس از سوی معلمان و دانش آموزان در دبیرستان

عدم وجود فرهنگ مطالعه در خانواده ها

عدم مطالعه کتاب های غیردرسی توسط فرزندان

الگو گرفتن از کشورهایی که در این زمینه موفق عمل کرده اند

پیش بردن و امتحان کردن یک روش

قطع کردن زنجیره آموزش نادرست

اجباری کردن آموزش مهارتهای زندگی در آموزش های پیش از ازدواج

اطلاع رسانی در مورد کارگاه هایی که اجرا می شود و دریافت بازخورد

تشویق جامعه به اطلاعات

معرفی کتاب های به روز به خانواده ها

فراهم کردن زمینه تجربه مهارت‌ها توسط فرزندان

حذف فرهنگ مصرفی و تجملاتی از برنامه های صدا و سیما

عدم آموزش گفتگو و حل مساله در خانواده توسط برنامه های صدا و سیما و سایر رسانه ها

موضوع: عدم درک متقابل بین فرزندان و والدین (انتخاب شدن توسط گروه فرزندان)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
عدم درک متقابل بین فرزندان و والدین

تفاوت نسلی

عدم درک نیازها و خواسته های فرزندان توسط والدین

عدم همدلی والدین با فرزندان

عدم درک والدین توسط یکدیگر

کنترل شدید فرزندان

ترس از قضاوت مردم

تصمیم گیری والدین در مورد شخصی ترین مسائل فرزندان

عدم درک والدین توسط فرزندان

عدم استفاده فرزندان از تجربه والدین

بالا بودن توقع والدین و فرزندان از یکدیگر

تأثیر زیاد فضای مجازی و رسانه ها بر افراد

فاصله افتادن بین والدین و فرزندان

بزهکاری فرزندان

دروغگویی فرزندان

پنهان کاری فرزندان

عدم اعتماد به فرزندان

روابط پنهان دختر و پسر

عدم گفتگو میان اعضای خانواده

از بین رفتن صمیمیت

صمیمی و دوست بودن والدین و فرزندان

راهنمایی فرزندان به جای کنترل آنان

آموزش مهارتهای ارتباطی و زندگی به خانواده ها

ایجاد شرایط مساوی برای بین نظرات در خانواده

احترام به تفاوت ها و پذیرش تفاوت ها

موضوع: ارتباط ضعیف اعضای خانواده (انتخاب شدن توسط گروه مادران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
ارتباط ضعیف اعضای خانواده

آموزش گرفتن فرزندان از تلویزیون

تأثیر زیاد رسانه‌ها بر روی فرزندان

عدم نظارت خانواده ها بر روی فرزندان

عدم دریافت آموزش مهارتهای زندگی توسط خانواده ها

خودخواه بودن

همفکر و همراه نبودن والدین

عدم دریافت صحیح آموزش مهارت برقراری ارتباط موثر در مدارس و دانشگاه ها

خود محور بودن اعضای خانواده

وقت نگذاشتن برای فرزندان

توقع بیش از اندازه از فرزندان

توقع بیش از حد والدین از یکدیگر و از فرزندان

الگو شدن رسانه ها

اختلاف میان اعضای خانواده

گفتگوی بسیار کم میان اعضای خانواده

عدم احترام و درک متقابل در خانواده

عدم گفتگو برای حل مشکلات

اختلاف میان والدین

کوتاه بودن زمان دور هم بودن اعضای خانواده

گرایش فرزندان به سمت دوستان

غرق شدن دوستان در دنیای مجازی و الگو گرفتن از آن

بزهکاری فرزندان

دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر

وجود مراکز مشاوره جهت رصد آموزش مهارت‌های زندگی

آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها

آموزش مهارت برقراری ارتباط موثر

شناسایی دلایل ارتباط ضعیف

اجباری شدن آموزش مهارت برقراری ارتباط موثر و حل مساله در آموزش های پیش از ازدواج

آموزش فرزندان از سنین پایین

آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی

آموزش مهارتهای گفتگو به خانواده

آموزش به خانواده ها در مورد نحوه ارتباط صحیح

برگزاری کارگاه های مشترک پدر- مادر- فرزند

نظارت خانواده ها بر نحوه استفاده فرزندان از فضای مجازی

پس از سه گفتگو، بازنگری کارگاه توسط شرکت کنندگان انجام شد و تمامی افراد از کارگاه و روند آن راضی بوده و پیشنهاد کردند که این قبیل نشست‌ها و کارگاه‌ها به طور منظم و با حضور همسران و فرزندانشان برگزار گردد.

کاشان کارگاه هفتم1

کاشان کارگاه هفتم2

کاشان کارگاه هفتم3

کاشان کارگاه هفتم4

کاشان کارگاه هفتم5