مهسا تیزچنگ*

طرح ملی گفتگوی خانواده، حاصل تفاهم نامه میان معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و انجمن جامعه شناسی ایران است و اجرای آن برپایه پروتکلی واحد به دفاتر انجمن سپرده شد. نشست توجیهی نمایندگان دفاتر طی دو روز در شهریور ماه سال جاری در تهران برگزار شد که مجری طرح در استان کرمانشاه (مهسا تیزچنگ) در آن حضور یافت. در این کارگاه، روش مسئله یابی مشارکتی که بنیان طرح در فاز نخست را تشکیل می دهد توسط اعضا اجرایی شد و در ضمن پیاده شدن مراحل مختلف پروتکل، ابهامات احتمالی مجریان در خصوص طرح برطرف و با همفکری اصلاحاتی نیز اعمال گردید.

پس از نشست تهران، مجری استانی کرمانشاه پیش از ابلاغ معرفی نامه از سوی معاونت به مدیرکل بانوان استانداری، مشغول شناسایی سازمان های مردم نهاد فعال در استان از طریق پرس و جو از افراد مطلع دانشگاهی و برخی آشنایان شاغل در نهادهای اجرایی مرتبط با حوزه مسائل اجتماعی شد و اطلاعات اولیه در خصوص آنها جمع آوری گردید. متاسفانه ابلاغ معرفی نامه به دلیل اشتباه صورت گرفته با تاخیری نزدیک به یک ماه مواجه شد اما در نهایت پس از دریافت نامه معرفی مجری، از طریق هماهنگی با رئیس دفتر مدیر کل امور بانوان استانداری کرمانشاه، جلسه ای با ایشان برگزار و مسائل مورد نیاز جهت برگزاری کارگاه مورد بررسی گرفت. کارشناسی از سوی این مرجع معرفی گردید که توسط ایشان لیستی از سازمان های مردم نهاد فعال به تفکیک حوزه فعالیت دریافت شد و پس از آن ابتدا از طریق تماس تلفنی و سپس در مواردی دیدارهای حضوری نزدیک به سی نفر انتخاب و در گروهی در فضای مجازی افزوده شدند تا بدینوسیله امکان طرح پرسش های احتمالی و نیز آشنایی اعضا با یکدیگر نیز فراهم شود. از سوی دیگر، توسط کارشناس استانداری نزدیک به 10 نفر از افراد شاغل در معاونت های اجتماعی سازمان هایی چون بهزیستی و نیروی انتظامی، و نیز مسئولان کارگروه های زنان و خانواده در آموزش و پرورش، کمیته امتداد و امور زندان ها به طرح دعوت شدند.

در نهایت دعوتنامه هایی به تفکیک با ترکیبی از سازمان های مردم نهاد و ارگان های دولتی در قالب دو گروه بیست نفره برای اعضا ارسال و کارگاه در روزهای 12 و 13 آبان در سالن کنفرانس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار شد. طول برگزاری کارگاه با اعلام قبلی به اعضا از 8 صبح تا 4 بعدازظهر تعیین گردید و در مجموع دو روز، 36 نفر در کارگاه ها حضور یافتند.

پروسه برگزاری، پس از معرفی و آشنایی اعضا با یکدیگر، مقدمه ای در خصوص طرح ارائه شد تا پرسش های احتمالی پاسخ داده شود. کارت های سفید شامل عناوین مسائل اجتماعی به افراد داده شد تا طبق تشخیص تجربی و کارشناسی خود به طیف الصاق شده در پشت آنها نمره دهند و میزان اولویت و بروز آن در استان را مشخص نمایند. سپس افراد کارت هایشان را باهم به اشتراک گذاشتند تا با براساس اشتراک موضوعی در قالب گروه هایی دو تا سه نفره قرار گیرند. سپس کارت های صورتی بدون نوشته به آنها داده شد تا بتوانند زنجیره ای از مسائل با محوریت یک موضوع و جایابی علل و پیامدها را ترسیم نمایند. در این مراحل توضیحات لازم در خصوص ایده درخت مشکلات که برآیند نهایی کار گروه ها را تشکلیل می داد، به آنان داده شد تا تصویری روشن از ترسیم زنجیره مورد نظر داشته باشند. پس از آن، به ترتیب کارت های کارشناسی، جداول عینی و ذهنی و نیز برگه هایی شامل توضیحاتی تئوریک در حوزه مسائل اجتماعی با توجه رویکردهای غالب در جامعه شناسی ارائه شد.

بیشترین بحث های گروهی در مرحله تکمیل کارت های عینی- ذهنی صورت گردید جایی که از گروه ها خواسته شد تا هر یک به دلخواه یکی از مجموعه های تولید شده در گروه را بخوانند و استدلال شان را بیان کنند و دیگر گروه ها به نقد و بررسی آن بپردازند. در این قسمت استناد افراد به آمارهای در اختیارشان و نیز اطلاعات میدانی حاصل تجربیاتشان بسیار جالب و ارزشمند و برای اعضا جذاب بود.

در نهایت گروه ها ماحصل کارشان را شامل درخت مشکلات، نقد سیاست گذاری های فعلی و پیشنهاد های کارشناسی شان و نیز ایده هایشان برای ایجاد پویش های اجتماعی حول اولویت های مسائل مورد تشخیص خودشان را بر روی دیواری نصب و به توضیح آن پرداختند. بازخوردهای پس از کارگاه از طریق پیام هایی که در فضای مجازی به مجری طرح ارسال شد، حکایت از رضایت اعضا و تمایل آنان به مشارکت خودشان در فاز دوم طرح دارد که امید است در اولین فرصت ممکن و اجرایی شود.

* مجری طرح در کرمانشاه (تهیه گزارش)

 

 

• < قبلی