مجری و تسهیل‌گر سطح یک: عالیه شکربیگی

کارگاه هفتم را در واقع می‌توان جمع‌بندی و نتیجه شش کارگاه قبل دانست. در هر یک از کارگاه‌های شش گانه قبلی، به افراد در مورد کارگاه هفتم اطلاع رسانی و افرادی که داوطلب شرکت در این کارگاه بودند، ثبت نام می‌شدند. کارگاه هفتم در شهر تهران در روز 14 دی ماه 1398 از ساعت 8 صبح تا 5 عصر با حضور 38 نفر از افراد شرکت‌کننده در کارگاه‌های شش گانه و 2 نفر از تسهیل‌گران سطح دو که در برگزاری کارگاه‌های شش گانه همکاری داشتند، برگزار شد.

پس از اعلام قوانین کارگاه، افراد در گروه‌های دو نفره در مدت زمان یک دقیقه، خود را برای طرف مقابل معرفی کردند و سپس فرد مقابل هم به همین ترتیب خود را معرفی کرد و پس از پایان زمان دو دقیقه، افراد به ترتیب هم گروهی خود را به جمع معرفی نمودند. پس از آن افراد در مورد تفاوت بحث و گفتگو با هم به تبادل نظر پرداختند و نظرات خود را بیان نمودند و تسهیل‌گر جدول تفاوت بحث و گفتگو (کتاب کوچک گفتگو، صفحه 16) را در اختیار شرکت کنندگان قرار داد و با استفاده از آن، گفتگوها ادامه یافت.

در ادامه ده اصل گفتگو (که با خط درشت روی برگه‌های مجزا پرینت شده و روی دیوار نصب شده بود) به شرکت‌کنندگان معرفی شد و شرکت‌کنندگان این اصول را روی برگه‌های کوچک دریافت نمودند.

اصول گفتگو عبارتند از:

  1. رعایت تام حرمت دیگران
  2. جویایی و کنجکاوی
  3. گرایش به یادگیری
  4. داشتن ذهن باز و آمادگی پذیرش
  5. فرضیات را به تعلیق درآوردن
  6. پرهیز از شتاب
  7. گوش فرا دادن به هنگام شنیدن
  8. از دل سخن گفتن
  9. جانبداری سازنده
  10. بر خویشتن خویش ناظر بودن

سپس مشارکت‌کنندگان در مورد هر یک از اصول به گفتگوی جمعی پرداختند و در برخی موارد  تجارب خود را از بحث یا گفتگو برای جمع بیان نمودند. در این مرحله که تسهیل‌گر احساس کرد مشارکت‌کنندگان از نشستن مداوم کمی خسته شده‌اند از افراد خواست از جای خود برخاسته و چند حرکت کششی را انجام دهند و پس از آن، مهم‌ترین مسائلی را که هر یک از گروه‌های ذینفع در کارگاه‌های شش گانه مطرح شده بود و در مورد ریشه‌ها و پیامدهای آن گفتگو کرده بودند و روی برگه‌هایی با رنگ‌های متفاوت پرینت شده بود را در معرض دید مشارکت‌کنندگان روی دیوار نصب نمود.

مهمترین مسائل گروه مادران:

خیانت
دروغگویی
خشونت و پرخاشگری و حال خوب نداشتن خانواده
فقدان احترام در خانواده نسبت به همدیگر
فقدان عشق ورزی

نبودن صداقت در تعاملات

اعتیاد

فقدان گفتگو در باره مسائل خانواده
حضور خودکامگی و استبداد و فقدان گذشت در تعاملات خانوادگی

مهمترین مسائل گروه فرزندان:

فرسایش و کاهش سرمایه اجتماعی در تعاملات خانواده و گسست ارتباط بین نسلی
بدبینی بین والدین و فرزندان
عدم تفاهم وگوش نکردن به مشکلات همدیگر و نبود مسئولیت پذیری
استفاده زیاد از فضای مجازی

ارتباط با دوستان نا اهل

فقدان گفتگو در بستر صداقت و راستی

نداشتن اعتماد
پنهان کاری و نبودن ارتباط دوستانه در خانواده و فقدان صداقت در تعاملات خانواده
درک نکردن فرزندان معلول

مهمترین مسائل گروه پدران:

اختلال اقتصادی و فقر مدیریت بحران در تعاملات
نبود گفتگو و تفکر در خانواده و فقدان آرامش در خانواده
فردیت گرایی و فقدان امنیت در ارتباطات خانوادگی
توجه بیش از حد به حضور خانواد در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی
مشکلات مالی و کمبود امکانات
اعتیاد
پرخاشگری و خشونت درخانواده وفقدان احترام در روابط اعضای خانواده
دروغ گویی و عدم صمیمیت در خانواده

از مشارکت‌کنندگان درخواست شد که از بین مسائل گروه ذینفع خود، مهمترین مسائلی را که فکر می‌کنند برای گفتگو مناسب است را انتخاب کرده و روی برگه یادداشت کنند و اولویت بندی نمایند. سپس به گروه‌های 5 تا 9 نفره تقسیم شوند و ضمن به اشتراک گذاشتن مهمترین مسائل، یک مسأله را برای گفتگوی جمعی گروه ذینفع خود انتخاب نمایند. در نهایت پس از گفتگوی جمعی هر گروه ذینفع مسائل زیر انتخاب شد:

  • گروه پدران: مشکلات اقتصادی و فقر
  • گروه مادران: اعتیاد
  • گروه فرزندان: عدم برقراری گفتگو

پس از انتخاب موضوعات تسهیل‌گر روش گفتگو (fish bowl) را برای شرکت‌کنندگان توضیح داد. به این صورت که 6 نفر (از هر گروه ذینفع 2 نفر) روی صندلی‌هایی که در وسط چیده شده نشسته و درباره موضوع منتخب، نظرات و ایده‌ها و پیشنهادات خود را مطرح می‌نمایند. سه صندلی اضافه هم وجود دارد برای افرادی که می‌خواهند از گروه بزرگ وارد بحث شوند اما هر فردی که خواست وارد بحث شود باید اعلام کند و به جمع وسط دایره بپیوندد و با آمدن او یکی از هم گروهی‌هایشان به گروه بزرگ بازمی‌گردد. بنابراین سه گفتگوی سه جانبه (پدران، مادران و فرزندان) پیرامون مسائل مطرح شده شکل گرفت. پس از هر گفتگو یک بازی گروهی برای بازیابی انرژی شرکت کنندگان انجام شد.جدول‌های ذیل خلاصه نتایج سه گفتگو را نشان می‌دهد.

موضوع: مشکلات اقتصادی و فقر (انتخاب شده توسط گروه پدران)

موضوع ریشه‌ها پیامدها پیشنهادات
مشکلات اقتصادی و فقر

فقدان شایسته سالاری

نبود عدالت در جامعه

بیماری

چشم و هم چشمی

بیکاری

اسراف

اعتیاد

قمار

وام‌های با بهره بالا

ژن خوب

نبود مکان مناسب برای کسب کار

عدم استعداد کافی

نداشتن حوزه مناسب برای حوزه مناسب اشتغال

عدم تحصیلات کافی

توقع نابه جا

فرهنگ غلط

نداشتن پشتیبان مالی

تنبلی

عدم ثبات اقتصاد کشورنداشتن تجربه

گسستن بنیاد خانواده

بالا رفتن سن ازدواج

نبود آرامش و آسایش افراد در زندگی

از دست دادن انگیزه و امید

عدم سلامت جسم و روح

اختلاف طبقاتی

طلاق

شرمندگی سرپرست خانواده

نابسامانی وضعیت درآمد

نداشتن رفاه

بازماندن از تحصیلات

عدم اعتماد به نفس

بی اعتمادی

دزدی

فقر و تحقیر خانواده

ایجاد فساد در خانواده و جامعه

کاهش روابط عاطفی در خانواده

تزلزل و ناهماهنگی در خانواده

طرد شدن از جامعه

گوشه گیری و انزوا طلبی

فرزندان نمی‌توانند زندگی مستقل تشکیل دهند.

ایجاد مشکلات روحی در فرد

کاهش امید به زندگی

پرخاشگری در خانواده

تخصیص وام‌های کم‌بهره

ایجاد شرکت‌های صنعتی جدید

رفع معضل قاچاق)

تقویت سطح فهم و آگاهی

تنظیم برنامه ریزی مالی

کم کردن توقعات

اشتغال زایی

تقویت الگوی مصرف درست

وآموزش خانواده‌ها

توانمندسازی سرپرست خانواده

حامی فرزندان به لحاظ مالی

آموزش مهارت‌های فنی و حرفه ای و کاربردی

همکاری با سازمان های مردم نهاد در این راستا

برگزاری دوره‌های کوتاه مدت برای ورود به بازار کار

طرد رانت در استفاده از تخصص افراد

موضوع: فقدان گفتگو در خانواده (انتخاب شدن توسط گروه فرزندان)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
فقدان گفتگو بر مبنای رویکرد صداقت محوری در خانواده

عدم شناخت افراد از یکدیگر

ندانستن فن گفتگو

تفاوت سنی

عدم درک متقابل

عدم همیاری در کارهای منزل

فقدان صمیمیت با پدر و مادر

فقدان برنامه ریزی

درآمد پایین

کار زیاد

حضور بیش از حد در فضای مجازی

استرس کاری پدر و مادر

کمبود وقت

ترس

بی اعتمادی

بی محبتی

هم فکر نبودن

بی مبالاتی

فقدان همدلی

فقدان مشارکت در حل مسائل فیمابین

کشیده شدن جوانان به سوی دوستان ناباب

اتلاف وقت برای موارد بیهوده

ناآگاهی طرفین از نیازهای یکدیگر

شکاف نسلی

افسردگی فرزندان و والدین

حس خلاء عاطفی در فرزندان

اختلالات شخصی

فروپاشی خانواده

اعتیاد چوانان

فساد و نابهنجاری

عدم ارضای جنسی

دروغ گویی

دوری از یکدیگر

از دست دادن موقعیت اجتماعی

طلاق

اعتیاد

فقر

ناامنی

ناامیدی

فرار از خانه

پرسه زدن در فضای مجازی

مهاجرت کردن

آموزش

رد تبعیض و نابرابری در ارتباط با فرزندان

اعتماد زایی بین والدین و فرزندان

دوری از بحث و مجادله

فراهم سازی زمینه گفتگویی بین والدین و فرزندان

تلاش برای یادگیری مهارت ارتباطی با فرزندان

تلاش در جهت اصلاحات و دوستی با فرزندان

آموزش رسانه ای برای والدین و فرزندان

همگانی کردن آموزش‌های گفتگومحور در خانواده با همکاری کارشناسان دولتی و سازمان‌های مردم نهاد

ورود رسانه به این امر مهم علی الخصوص صدا

تلاش برای تنظیم اوقات فراغت مفید در خانه و مدرسه

نصب بنرهایی در سطح شهر در اهمیت گفتگو در خانواده و جامعه

آموزش تکنیک‌هایی برای یادگیری گفتگوی صحیح در خانواده و در روابط بین نسلی

موضوع: اعتیاد (انتخاب شدن توسط گروه مادران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
اعتیاد

فقر

بیکاری

نداشتن اعتماد به نفس

نداشتن آگاهی

کمبود محبت

دسترسی راحت به مواد مخدر

فقدان صمیمیت بین والدین و فرزندان

فقدان توان نه گفتگو

هم نشینی با دوستان ناباب

بی توجهی به خانواده ها

فرزندان بی سرپرست

مشغله کاری فراوان

فرزندان بد سرپرست

کمبود محبت

استفاده به عنوان تفریح

دسترسی آسان به مواد مخدر

فرهنگ محیط زندگی

کمبود آموزش در این راستا در جامعه

نداشتن اطلاعات کافی

اهمیت ندادن خانواده به فرزندان

نابسامانی در زندگی

دزدی

سرخوردگی در خانواده و جامعه

طلاق

دروغ گویی

به هم ریختگی روحی و روانی

فقدان معاشرت

پرخاشگری

افسردگی و خشونت ورزی

عدم مسئولیت پذیری

فقدان اطمینان به اطرافیان

احساس حقارت

طلاق

منزوی شدن

طرد شدن از خانواده و جامعه

نداشتن صداقت در رفتار با اطرافیان

ایجاد ناامنی در جامعه

انحرافات اجتماعی

روابط سرد عاطفی

از بین بردن سلامت روانی خانواده

اشتغال‌زایی با کمک موسسات مردم نهاد در خانواده و جامعه

همیاری اعضای خانواده در تامین هزینه و اقتصاد خانواده

آموزش برای یادگیری تخصص های مختلف برای کاریابی

هدایت تحصیلی والدین در جهت نفع فرزندانشان و نه علایق و آرزوهای سرکوب شده خودشان

قناعت داشتن

حمایت دولت از خانواده‌های گسسته

اشتغال زایی برای افراد درمان شده

افزایش مراکز درمانی جهت ترک مواد مخدر و اطلاع رسانی به خانواده های در معرض بحران اعتیاد

کنترل مواد مخدر در خانواده و محیط زندگی

تمهیداتی اساسی در خصوص مجازات عاملین توزیع مواد مخدر و همیاری خانواده های درگیر در این راستا

جلوگیری از ترانزیت مواد مخدر

آموزش مهارت های زندگی و حل مسأله

جرات مندی

دوری از استرس و تلاش برای کسب آرامش توسط نهادهای حمایت گر خانواده و موسسات مردم نهاد

هماهنگی بین نهادهای تربیتی مثل نهاد خانواده و آموزش برای آگاهی به فرزندان

پس از سه گفتگو، بازنگری کارگاه توسط شرکت کنندگان انجام شد و تمامی افراد از کارگاه و روند آن راضی بودند و پیشنهاد کردند که این قبیل نشست‌ها و کارگاه‌ها به طور منظم و در تمامی محله‌ها برگزار شود و در این راستا از پتانسیل‌های رسانه ملی (صدا و سیما) نیز استفاده شود.

تهران کارگاه هفتم1

تهران کارگاه هفتم2

تهران کارگاه هفتم3

تهران کارگاه هفتم4

تهران کارگاه هفتم6

تهران کارگاه هفتم5

تهران کارگاه هفتم7

تهران کارگاه هفتم8

تهران کارگاه هفتم9

تهران کارگاه هفتم10