نشست هماندیشی «راهکارهای ارتقای کیفیت پایاننامههای تحصیلات تکمیلی» با هدف بررسی وضعیت کنونی پایاننامههای تحصیلات تکمیلی دانشکده و راهکارهای بهبود کیفیت پایاننامهها روز ۱۰ آبانماه 1395 در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد برگزار شد. در این نشست که با همت دفتر دانشگاهی انجمن جامعهشناسی ایران در یزد، دانشکده علوم اجتماعی و معاونت پژوهشی پردیس علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه یزد و با حضور جمعی از اعضای هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد برگزار شد، بر ضرورت ارتقاء جایگاه علوم اجتماعی و انسانی در دانشگاه یزد و توجه بیشتر به پایاننامههای تحصیلات تکمیلی و ارتقاء وضعیت آنها تأکید شد.
در این جلسه، اعضا ضمن تأکید بر کیفیت مناسب پایاننامههای علوم اجتماعی در مقایسه با رشتههای دیگر، مشکلات ویرایشی و نگارشی، کلیشهای بودن برخی عناوین پایاننامهها، ضعف نوآوری، عدم تفسیر نظری و تبیینی به ویژه در بخش نتیجهگیری پایاننامهها، حجم زیاد مطالب (گاهاً نامرتبط در) پایاننامهها، ضعف رویکرد نظری و روششناختی در برخی پایاننامهها، تکنیکزدگی و غلبه مباحث آماری، عدم استفاده از منابع اصلی و عدم دقت در ارجاعدهی، و عدم انتخاب موضوعات کاربردی از مهمترین ضعفها و مشکلات پایاننامهها برشمرده شد.
در بررسی علل شکلگیری این ضعفها، مواردی همچون عدم دسترسی به منابع و مآخذ علمی کافی، تعداد زیاد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، ضعیف شدن ورودیهای تحصیلات تکمیلی (به دلیل عدم توجه کافی به دانشجویان در مقطع کارشناسی)، اشکال در سازوکار انتخاب مشاوران و داوران پایاننامهها، و حجم زیاد کار استادان مورد اشاره قرار گرفت. در این نشست پیشنهادهایی به شرح زیر برای بهبود پایاننامهها ارائه شد و مورد بحث و گفتگو قرار گرفت:
1) کارگاههایی برای افزایش مهارت دانشجویان در پروپوزال نویسی، مسئلهیابی، ویراستاری و شیوه نگارش و ... برگزار شود.
۲) چارچوب مشخصی برای نگارش بخشهای مختلف پایاننامه تدوین و در اختیار دانشجویان گذاشته شود.
۳) هر کدام از استادان زمینههای تخصصی خود را تعیین کنند و ترجیحاً در این زمینهها، موضوعات پایاننامههای تحت راهنمایی را انتخاب کنند.
۴) ظرفیت پذیرش دانشجویان بویژه در مقطع کارشناسی ارشد محدودتر شود.
۵) عملکرد استادان در پایاننامهها مورد ارزیابی دورهای قرار گیرد.
6) به منظور افزایش انگیزه در دانشجویان و عدالت بیشتر، دامنه تغییرات نمراتی که به پایاننامهها داده میشود، افزایش یابد. به عبارت دیگر، اختلاف نمره پایاننامهها متناسب با اختلاف کیفیت آنها باشد.
۷) استادان راهنما نظارت بیشتری بر کار دانشجویان در فرایند انجام پایاننامه داشته باشند و دانشجویان را راهنمایی کنند که در پایاننامهها، رویکردهای نظری و روش شناختی منسجمی داشته باشند.
۸) به منظور افزایش کیفیت پایاننامهها، جامعههای آماری محدودتری برای مطالعه انتخاب شود.
9) تعاملات با سایر مراکز دانشگاهی افزایش یابد و به طور خاص، از استادان مشاور متخصص (حتی از مراکز آموزشی دیگر) در پایاننامهها کمک بیشتری گرفته شود.
در پایان جلسه، مقرر شد جلسهای نیز با حضور دانشجویان تحصیلات تکمیلی تشکیل شود تا مسائل از دیدگاه آنان نیز مورد بررسی قرار گیرد.