1 7آخرین نشست گروه مطالعات زنان روز دوشنبه 19 اسفند ماه 1392 با گرامیداشت روز جهانی زن برگزار شد. در این نشست شهلا اعزازی، جامعهشناس و مدیرگروه مطالعات زنان، امیلیا نرسسیانس استاد دانشگاه و بنفشه حجازی پژوهشگر تاریخ زنان و جمعی از اعضای این گروه حضور داشتند.

در ابتدای این مراسم دکترامیلیا نرسیسیانس، یکی از اعضای انجمن جامعه‌شناسی ایران، به ارائه گزارشی از فعالیت‌های انجمن و اهداف آن پرداخت. سپس فتانه عبدالحسینی و مریم میرزانژاد دو عضو گروه مطالعات زنان انجمن جامعه‌شناسی به ارائه چگونگی حضور خود در این گروه و تجربیات و خاطراتشان از حضور در گروه مطالعات زنان انجمن جامعه‌شناسی ایران اشاره کردند.

در ادامه این نشست شهلا اعزازی، مدیر گروه مطالعات زنان، به کتابی چاپ‌شده در سال 1384 اشاره کرد که دربرگیرنده مصاحبه‌هایی است که یک زن با مردان و زنان روشنفکر انجام داده و از آنها درباره موقعیت زنان سؤالاتی پرسیده است. یکی از سؤالاتی که این زن از یکی از مردان روشنفکر پرسیده بود این بود که: «چرا روشنفکران ایرانی؛ چه قبل و چه بعد از انقلاب، درباره تمام مسائل دنیا نوشتند، کار کردند؛ اما تنها مسئله‌ای که همیشه مسکوت ماند و توجهی به آن نشد مسئله زنان بود؟»

اعزازی ادامه داد: مرد روشنفکر اینگونه پاسخ می‌دهد: «تصادفاً روشنفکران ما در حوزه زن آدم‌های خیلی مترقی نبودند و این را ثابت کرده‌اند. خود بنده هم جزو همان‌ها هستم. هر اندازه که مردان سعی در بر هم زدن شرایط پدرسالاری داشته باشند، اما باز هم این وظیفه زنان است که اولاً چنین ساختاری را برملا کنند و سپس در بر هم زدن آن سعی و کوشش کنند. در ایران، ما اصلاً گفتمان زن را باز نکرده‌ایم. در واقع محقق زن ما باید بنشیند روی این مسائل کار کند و این موارد را رو کند.»

اعزازی افزود: این کتاب در سال 1384 چاپ شده است، در حالی‌که دهه 70 تا اواخر 80 اوج فعالیت زنان بوده است. در این سال و سال‌های قبل از آن کتاب‌ها و مقاله‌های متعددی دباره زنان نوشته شده است، همایش‌های فراوان گذاشته شده است، مجله زنان در آن سال 13 سالگی خود را جشن می‌گرفت، مجله پژوهش‌های زنان چاپ می‌شد و دفاتر زنان در وزارتخانه‌ها نیز برپا شده بود و زن‌های فراوان به عنوان نویسنده حضور داشتند. زنان و مردان فیلم‌ساز زیادی فیلم‌هایی درباره زنان ساختند؛ مانند من ترانه 15 سال دارم، دو زن، زیر پوست شهر، زندان زنان و ... و بعد این آقای روشنفکر ادعا می‌کند ما در ایران اصلاً گفتمان زن نداریم.

شهلا اعزازی ادامه داد: چگونه است که مردان روشنفکر؛ نویسندگان و محققان خارجی را می‌شناسند، اما زنان ایرانی را نمی‌شناسند؟؛ شاید یک عیب ما این است که آن محققان و نویسندگان به زبان فرانسه می‌نویسند و در جهان شناخته شده است و ما به زبان فارسی؛ اما جالب است که روشنفکر مرد ایرانی کارهای روشنفکران زن غربی را به زبان اصلی خوانده، اما کار زنان ایرانی را نخوانده است.

اعزازی تصریح کرد: این ایده از سال گذشته در گروه مطالعات زنان به وجود آمد که اگر زنانی هستند، -که هستند- و بسیار فعالیت کرده‌اند؛ آنها را بشناسیم.

وی سپس به ارائه بیوگرافی از بنفشه حجازی؛ نویسنده، شاعر و پژوهشگر اجتماعی پرداخت و افزود: اولین کار ایشان "رؤیای انار" نام دارد که مجموعه شعر نو است. از دیگر آثار بنفشه حجازی که در حوزه زنان نوشته شده است، می‌توان از "بررسی جایگاه زن در ایران باستان"، "به زیر مقنعه: بررسی جایگاه زن ایرانی از قرن اول تا عصر صفوی"، "ضعیفه: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر صفوی"، "تذکره اندرونی: شرح حال و شعر شاعران زن قرن سیزدهم تا پهلوی اول"، "زنان ترانه: بررسی حضور زن در ترانه‌ها و اشعار عامیانه"، "چند کلمه از مادرشوهر: بررسی جایگاه زن در امثال حکم و اشعار عامیانه زبان فارسی"، "تاریخ هیچ‌کس: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر زندیه و افشاریه"، "تاریخ خانم‌ها: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار" نام برد.

2 5اعزازی در ادامه افزود: به طور کلی 21 اثر رمان، شعر و پژوهش از بنفشه حجازی منتشر شده است که 12 اثر آن جنبه پژوهشی در خصوص موقعیت زنان دارد. شهلا اعزازی با تقدیم لوحی به بنفشه حجازی از زحمات ایشان در حوزه زنان تقدیر کرد.

در پایان این نشست بنفشه حجازی شاعر، نویسنده و پژوهشگر تاریخ زنان گفت: من هم همسر هستم و هم مادر؛ اما فکر نمی‌کنم اهمیت یک زن صرفاً در مادر بودن یا در همسر بودن است، چون در این صورت اهمیت زنانی که هیچ‌گاه ازدواج نمی‌کنند یا هیچ‌گاه مادر نمی‌شوند، نادیده گرفته می‌شود.

وی که نوشتن را از سال 58 آغاز کرده است، در پایان گفت: حکایت زنان در ایران حکایت گندم و درخت است. وقتی باد می‌آید زن‌ها مانند موج خم می‌شوند تا باد بگذرد و بعد دوباره سربلند می‌کنند.